منشأ سکایی نام اسرائیل (برگزیدهٔ خدا)

نام اسرائیل از عنوان آریایی اشراف سکایی از طریق سکاهای شهر بیت‌شئان (اسکیتوپول) در اسرائیل گرفته شده است. زیرا نام یعقوب (کشتی‌گیر) که به او لقب اسرائیل داده شده است با نام پارتاتوا (بسیار قوی)، حاکم سکایی قرن هفتم پیش از میلاد، مطابقت دارد. ابرام (پدر والا) با تارگیتای (پدر والا) در نزد سکاها، اسحاق با ایشپاکای سکایی و یوسف (یوزارسیف) با مادیای سکایی (افراسیاب) مطابقت دارد که پس از گرفتن خراج از فرعون مصر، پسامتیک، از مصر به پارسوا (جنوب دریاچهٔ ارومیه) بازگشت و سرانجام در معبد-غار زیر زمینی اش در آن حوالی توسط کیاخسار (کیخسرو) پدر آستیاگ (ضحّاک) گرفتار و اعدام شد. یوسف (یوزارسیف) هم گرفتار غار و پیش بینی کنندهٔ اعدام و صاحب اموال از مصر است.

ولی حال گردش روزگار بر عکس عمل کرده و این بار اولاد یوسف است که ضحّاک ایران را گرفتار غار کرده و ایران را به تنگنا انداخته است.

Israel means God's chosen people:

Išaru (1) [SI.SÁ : ] (išeru , eš(e)ru : eš(a)ru ; : mišaru (?))

[Moral life → Quality]

straight , correct , normal , just , righteous 1) (clay, wool ...) straight , correct , normal , adequate , proper 2) (ways, deity, sceptre , word ...) : right , just , righteous 3) (man) : fair , handsome , good-looking 4) (bowels) : in order 5) (feminine) : [išartu] : a music interval sounded by lyre-strings 2+6)

Cf. išariš *, ešēru, See also : išaru (2), išartu, išariš, išarūtu, išertu, mišaru

Comparison with other Semitic languages: Hebrew : iašar "straight"

(Akkadian Dictionary)

Chosen people, the Jewish people, as expressed in the idea that they have been chosen by God as his special people. The term implies that the Jewish people have been chosen by God to worship only him and to fulfill the mission of proclaiming his truth among all the nations of the world. This idea is a recurring theme in Jewish liturgy and is expressed in many passages of Scripture, as for example: “For you are a people holy to the Lord your God, and the Lord has chosen you to be a people of his own possession, out of all the nations that are on the face of the earth” (Deut. 14:2). The term chosen people is a free translation of the biblical terms ʿam segullah (“treasure people”) and ʿam nahallah (“heritage people”).

("Chosen People: Judaism". Britannica)

The term "Israel" is often associated with the concept of God's chosen people, particularly within Jewish tradition. This idea stems from the belief that the Israelites were chosen by God to be in a special covenant relationship with Him. This concept is rooted in the Hebrew Bible, which describes God's interactions with the nation of Israel and their unique status. While the term "chosen people" is widely used, its meaning and implications are complex and interpreted differently within various religious and philosophical contexts.

Biblical Basis:

The Hebrew Bible, particularly the Book of Deuteronomy, uses the term "chosen" in reference to Israel, indicating a special selection by God. For example, Deuteronomy 7:6 states, "For you are a people holy to the Lord your God. The Lord your God has chosen you out of all the peoples on the face of the earth to be his people, his treasured possession.". Jewish Tradition:

In Judaism, the concept of "chosenness" is central to Jewish identity and belief. It signifies a covenant relationship with God and a special role in fulfilling God's purposes in the world.

Diverse Interpretations:

While the idea of chosenness is prominent in Jewish thought, it is not universally accepted or interpreted in the same way. Some interpretations emphasize a specific mission for the Jewish people, such as being a "light to the nations". Others see it as a broader concept of God's love and اختيار (choosing) applied to individuals within the Jewish community and beyond. Christian Perspectives:

Some Christian denominations also adopt the concept of "chosen people," often linking it to the church or believers in Jesus Christ. They may see the promises made to Israel as being fulfilled through the Christian faith.

Beyond Religion:

The concept of chosenness has also been explored by anthropologists and sociologists, who analyze it as a form of ethnocentrism or a way of establishing group identity and purpose.

(AI)

I think that the name Israel is derived from the Scythian's Aryans through the Scythian in city Beth-shean (Scythopol) in Israel. Because the name Jacob (wrestler) to whom Israel is given corresponds to the name Partatua (very strong), a Scythian ruler of the 7th century BC. Abram (exalted father) corresponds to Targitai (exalted father), Isaac corresponds to Ishpakai, and Joseph (Youzarsif) corresponds to the Scythian Medes who returned from Egypt after collecting tribute from the Egyptian pharaoh Psammetik.

Main sources:

1- AI

2- Bible.

4- History of Media, compiled by Diakonov.

5- Dictionary of Avestan words, compiled by Ehsan Bahrami.

6- Akkadian Dictionary.

7- Britannica.

Israel means God's chosen people

Išaru (1) [SI.SÁ : ] (išeru , eš(e)ru : eš(a)ru ; : mišaru (?))

[Moral life → Quality]

straight , correct , normal , just , righteous 1) (clay, wool ...) straight , correct , normal , adequate , proper 2) (ways, deity, sceptre , word ...) : right , just , righteous 3) (man) : fair , handsome , good-looking 4) (bowels) : in order 5) (feminine) : [išartu] : a music interval sounded by lyre-strings 2+6)

Cf. išariš *, ešēru

See also : išaru (2), išartu, išariš, išarūtu, išertu, mišaru

Comparison with other Semitic languages:

Hebrew : iašar "straight"

(Akkadian Dictionary)

Chosen people, the Jewish people, as expressed in the idea that they have been chosen by God as his special people. The term implies that the Jewish people have been chosen by God to worship only him and to fulfill the mission of proclaiming his truth among all the nations of the world. This idea is a recurring theme in Jewish liturgy and is expressed in many passages of Scripture, as for example: “For you are a people holy to the Lord your God, and the Lord has chosen you to be a people of his own possession, out of all the nations that are on the face of the earth” (Deut. 14:2). The term chosen people is a free translation of the biblical terms ʿam segullah (“treasure people”) and ʿam nahallah (“heritage people”).

("Chosen People: Judaism". Britannica)

The term "Israel" is often associated with the concept of God's chosen people, particularly within Jewish tradition. This idea stems from the belief that the Israelites were chosen by God to be in a special covenant relationship with Him. This concept is rooted in the Hebrew Bible, which describes God's interactions with the nation of Israel and their unique status. While the term "chosen people" is widely used, its meaning and implications are complex and interpreted differently within various religious and philosophical contexts.

Biblical Basis:

The Hebrew Bible, particularly the Book of Deuteronomy, uses the term "chosen" in reference to Israel, indicating a special selection by God. For example, Deuteronomy 7:6 states, "For you are a people holy to the Lord your God. The Lord your God has chosen you out of all the peoples on the face of the earth to be his people, his treasured possession.". Jewish Tradition:

In Judaism, the concept of "chosenness" is central to Jewish identity and belief. It signifies a covenant relationship with God and a special role in fulfilling God's purposes in the world.

Diverse Interpretations:

While the idea of chosenness is prominent in Jewish thought, it is not universally accepted or interpreted in the same way. Some interpretations emphasize a specific mission for the Jewish people, such as being a "light to the nations". Others see it as a broader concept of God's love and اختيار (choosing) applied to individuals within the Jewish community and beyond. Christian Perspectives:

Some Christian denominations also adopt the concept of "chosen people," often linking it to the church or believers in Jesus Christ. They may see the promises made to Israel as being fulfilled through the Christian faith.

Beyond Religion:

The concept of chosenness has also been explored by anthropologists and sociologists, who analyze it as a form of ethnocentrism or a way of establishing group identity and purpose.

(AI)

I think that the name Israel is derived from the Scythian's Aryans through the Scythian in city Beth-shean (Scythopol) in Israel. Because the name Jacob (wrestler) to whom Israel is given corresponds to the name Partatua (very strong), a Scythian ruler of the 7th century BC. Abram (exalted father) corresponds to Targitai (exalted father), Isaac corresponds to Ishpakai, and Joseph (Youzarsif) corresponds to the Scythian Medes who returned from Egypt after collecting tribute from the Egyptian pharaoh Psammetik.

نظری به نام برخی کوههای اوستایی جنوب غرب ایران

چهار کوه ویذوَن (شکسته) با کوه شکستهٔ سه گانهٔ استان فارس همخوانی دارد. دو کوه همنکن (زوج کوه) با کوه دو برادران قم قابل قیاس است. مَزیشونت (کبیر) با کبیرکوه استان ایلام مطابقت می نماید. هشت کوه وَشن با قلل بیژن نام فراوان کوه دنا در کهگیلویه و بویراحمد مطابق است.

ظاهراً نام کوههای اوستایی توذَسَکَ، سائیریونت، سیچی دَوَ و انترکنگهه با کوههای تاسک فارس، زردکوه بختیاری یا شیرکوه یزد، اشترانکوه لرستان و کوه قارون فارس همخوانی دارند.

آیا ابی ملک از سلسلهٔ داوران تورات منشأ نام ابرام/ابراهیم اسطوره ای است؟

١- هر دو پادشاه یهود هستند.

٢- نامهای ابی ملک (پادشاه پدر، پدر پادشاه) و ابراهیم (پدر امتهای فراوان) مرتبط می نمایند.

٣- هر دو قربانی کنندهٔ شاهزادگان سلطنتی خانوادهٔ خویش هستند: ابراهیم قربانی کنندهٔ فرزند، اسحاق یا اسماعیل به شمار می رود و ابی ملک هفتاد تن اولاد سلطنتی را قربانی می نماید:

مطابق تورات ابیملک پسر جدعون از زن متعه‌اش بود؛ که پس از مرگ پدرش در عفرا، هفتاد نفر از برادران خود را روی سنگی که پدرش برای یهوه ساخته بود، ذبح کرد.

۴- نام ابیملک (پدر پادشاه یا پادشاه پدر) هم در بین عبرانیان و هم در بین مصریان و فلسطینیان رواج داشته است. بعداً از ترکیب این نام با تارگیتای اسکیتان شهر بیت شئان اسرائیل (اسکیتوپول) به معنی پدر عالی (ابرام) نام ابراهیم (پدر امتهای فراوان) را ساخته اند. چون پسر و نوادگان ابراهیم پسر تارح (بزکوهی=سکا) یعنی اسحاق (ایشاک، صاحب اسبان، فرَاسپَ) و یعقوب (کشتی گیر) و عیسو (پشمالو) مطابق ایشپاکای و پارتاتوا (بسیار نیرومند) و توگدامه (مخلوق گاو توانا) فرمانروایان اسکیتی و کیمری معروف عهد باستان هستند.

حدّاقلّ سه تن فرمانروای بزرگ عهد هخامنشیان نیز در اساطیر به نام ابراهیم (پدر امتهای فراوان) خوانده شده اند: ابراهیم سفر کرده به مصر که زنش را خواهر خواند (کمبوجیه که با خواهر- همسرش آتوسا به مصر رفت). ابراهیم خلیل الله (ابراهیم ادهم بلخی، گائوماته بردیه/بودا/زرتشت). ابراهیم بت شکن (خشیارشا که مجسمهٔ مردوک بابلیان را ذوب کرد).

رَئوذیتَ نام اوستایی کوه هزار کرمان

نام کوه هزار کرمان را به معنی محل گیاهان فراوان گرفته اند. بر این اساس نام کوه اوستایی رئوذیتَ (محل گیاهان فراوان) که در زامیاد یشت یاد شده متعلق به این کوه بزرگ منطقهٔ کرمان به نظر می رسد.

اِرِخشَ (آرش) و بهمن نامهای خشایارشا در روایات ملی ایران

ریشهٔ واژهٔ اِرِخشَ اوستایی (آرَش):

اِرِخشَ اوستایی (آرش) در معنی کمانگیر می تواند چنین مأخذی به معنی کمان [گیر] در سنسکریت داشته باشد:

वृक्ष m. vRksha staff of a bow

جزء شَ در پایان می تواند به معنی ایش (صاحب) گرفته شده باشد و در این صورت این واژه به ارک-اوس (کمان) و ارکر-یوس (کمانگیر) در لاتین پیوند می خورد.

مطابقت آرش (اِرِخشَ) و بهمن با خشایارشا:

خشایارشا (خشیه- اَرشَ، پادشاه درستکار مترادف وهمن /بهمن) نیز که او یا سپاهیان او در آتن از تپه آرِس (ائیریوخشوثَ) به ارگ آتن (خوانونت) تیر آتشین انداختند، همخوانی دارد: نام کوه رویان که در منابع یونانی و رومی به نام چوآتراس (پاراچوآتراس، محل تیراندازی) در روایات حماسی محل تیراندازی آرش کمانگیر یاد شده باعث شده که محل در گیری ایرانیان و تورانیان در این ناحیه گمان گردد و بی شک روایت تیر اندازی با تیرهای آتشین سپاهیان خشیارشا از آریوپاگوس (تپه آرِس، یاد آور ائیریوخشوثَ اوستا) به ارگ آتن مآخذ اصلی دیگر اسطورۀ آرش کمانگیر است. نام ائیریوخشوثَ اوستایی (محل روان کردن تیر آتشین آریائیان) از ترجمه به ایرانی آریوپاگوس (محل ذوب و پختن آریائیها یا تپهٔ آریائیها) پدید آمده و منظور از تپهٔ خوانونت اوستا (دارای شکوه و درخشندگی) هم در اصل ارگ آتن بوده است که خشایارشا به آتش کشید.

در مورد بهمن اسفندیار هم روایات ملی بیانگر آن هستند که او لشکرکشی عظیم و خونباری برای انتقام از یک شکست تلخ پدرش اسفندیار (داریوش) به سمت سرزمین پهلوانان (هراکلس، رستم) انجام داده است و در شجره نامهٔ نوذریان نیز نام بهمن (نیک منش) به جای نام خشایارشا (پادشاه نیک کردار) است. نام کهن سیستان یعنی درنگیانا (سرزمین دریا) با صفت ویژهٔ کشور دریایی یونان مشتبه شده است:

هخامنشیان همان نوذریان اوستا و شاهنامه هستند:

١– فریدون (دوست منش) به جای هخامنش (یعنی دوست منش، کوروش اول و سوم خبر هرودوت).

٢- منوچهر (از تبار منوش/هخامنش) به جای چیش پیش (چیش پیش دوم خبر هرودوت).

۴- توس نودری (کوروش دوم خبر هرودوت، به قول گزنفون داماد و خواهر زادهٔ کیاخسار/کیخسرو).

۵- گستهم نوذری (آریارمنهٔ هخامنشی).

۶- ویشتاسپ نوذری (ویشتاسپ هخامنشی).

٧– سپنتداته (اسفندیار، هم به جای داریوش اول پسر ویشتاسپ هخامنشی هم به جای سپنتداته گائوماته برادر مگابرن ویشتاسپ مادی پسر خوانده/برادر خواندهٔ کوروش است).

٨– وهومن سپنتداتان (بهمن پسر اسفندیار، خشایارشا).

٩- ارتخشتر وهومن (اردشیر پسر بهمن، اردشیر دراز دست).

١٠- داراب (داریوش دوم).

١١- دارای دارایان (داریوش سوم).

مطابقت لکها با کوتیان

یک اشاره ای در اوستا به صورت بیوراسب (دارندهٔ صد هزار اسب) به صورت لقب اژی دهاک منطقهٔ کویرینت (کرینتاش، به قول استاد پورداود کرند) است که با نام لک مرتبط می نماید:

نظر به اینکه بیور (صد هزار، لک) بالاترین رقم به شمار می رفته است، لذا لکها می توانند اعقاب کوتیان (مردم کثیر) باشند:

लक्ष n laksha one lakh [100 000]

कूट n. kUTa multitude

कोटि f. koTi end or top of anything

مطابقت نامهای هوگوَ و جاماسب اوستا با گئوبروه و پرکساسپَ تاریخی

در اوستا فرشوشتر (دارندۀ شتران سالم) و برادرش جاماسب (رفت و آمد کننده با اسب) از خاندان توانگر هوگوَها (دارندۀ گلۀ خوب) به شمار رفته و نامشان با نام متحدین شان نوذریان دارای اسبان تند رو (هخامنشیان) همراه گردیده است. نامهای جاماسب (رفت و آمد کننده با اسب) و هوگَوَ (دارندۀ گلۀ خوب) یاد آور نام گئوبروه (صاحب گاوان) نیزه دار و رفیق داریوش و ایل حکومتی پارس، پاسارگادیان (دارندۀ گله های عالی) هستند. نام پرکساسپَ (پرورش دهندۀ اسبان) نیز که در واقعه گائوماتای مغ از وی یاد شده است، با نام جاماسب مرتبط می نماید.

مطابقت بیدرفش جادوی روایات ملی با ویدرنه

نظر به ترادف این دو نام در معنی دانا، بیدرفش جادوی کشندهٔ زریر همان ویدرنهٔ شرکت کننده در کشتن گائوماته بردیه (زریادر) است:

vid-arna: intellektuell

विद्रव m. vidrava intellect

ईश adj. isha owning

در بارهُ کودتای داریوش و شش تن همراهش، قطعه‌ای از نوشتهُ «پارسیان» آشیل، می‌گوید: «مارد (سمردیس، گائوماته بردیه) پنج سال حکومت می کرد، این ننگی برای وطن، برای سلطنت کهن آن بود، اما آرتافرن دلاور (ویندافرنه)، او و همدستانش را در آرامش به نیرنگ کشت، در بارهُ ویدرنه (بیدرفش) گفتنی است به نظر می رسد حکومت طولانی او و اخلافش در آذربایجان و ارمنستان موجب معروفیت وی در روایات ملی گردیده است.

نامهای گیلگامش (بیلگامش) و رستم را می توان مترادف شمرد

The names Gilgamesh (Bilgamesh) and Rostam can be considered synonymous

چون صورت اصلی نام گیلگامش یعنی بیلگامش را می توان در سنسکریت به معنی پهلوان گردنده و روان یا پهلوان با شکوه گرفت. صورت اصلی نام رستم یعنی رو-ستهم نیز به همین معانی است. این نشانگر آن است که حماسهٔ گیلگامش از ایران به بین النهرین رفته است. در آثار باستانی مکشوفه در جیرفت (آرتته) پهلوان باستانی فلات ایران نقش بسته است:

बल n. m. bala strength, force

Ghaṃṣh (घंष्).—1 Ā. (ghaṃṣhate)

1) To shed or diffuse lustre.

2) To flow, stream.

بیلگامش در سومری معنی خویشاوند/نیای قهرمان را می دهد ولی در اسطورهٔ گیلگامش روی این معنی آن تأکید نشده است.

خود هیئت گیلگامش نیز به صورت قیل کمش در زبان سامی عربی به معنی پادشاه تیز رو و گردنده است. بی جهت نیست که وی شاهی توصیف شده است که به کرانه های عالم رسیده و همه چیز را دیده است و عنوان قرآنی ذوالقرنین (دارای قرینهٔ [انکیدو]) که گفته شده به مشارق و مغارب عالم رسید، در اصل لقب وی است:

قیل. [ق َی ْ ی ِ] (ع ص، اِ) پادشاه یا کمتر از پادشاه کلان. (منتهی الارب).

کمیش. [ک َ] (ع ص) مرد تیزرو و سبک و کافی. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). مرد تیزرو. (از اقرب الموارد).

اسطورهٔ رستم کشندهٔ دیو سفید در هفتخوان مازندران یاد آور کشته شدن خومبابای دارای هفت نیروی درخشان توسط گیلگامش و انکیدو است.

نام رستم از سوی دیگر در معنی کشندهٔ ستمگران با گرشاسب (کرساسپ، سرکوب کنندهٔ ستمگران) و ایندره (کشندهٔ دشمن) و بهرام (ورَثرغنه، کشندهٔ دشمن) همخوانی دارد. لذا به نظر می رسد نام رستم در نقطه تقاطع دو معنی پهلوان گردنده (گیلگامش) و کشندهٔ ستمگران (ایندره) پیدا شده است.

مطابقت اولاد هفتخوان رستم شاهنامه با انکیدو:

از آنجاییکه دیو سفید هفتخوان شاهنامه با خومبابا دارندۀ هفت نیروی درخشان همخوانی دارد، نام اولاد که آن را به صورت ائوروداته (آفریدۀ ائورو، اهورا) باز سازی کرده اند، با انکیدو (آفریدۀ انکی ایزد دانایی) که در اساطیر آفریدۀ الهه آرورو به شمار رفته، همخوانی دارد.

گیلگامش، انکیدو را مغلوب و مطیع خود می کند، چنانکه رستم اولاد را مطیع خود و فرمانروای مازندران می کند.

اولاد. (اِخ) بر وزن پولاد به قول شاهنامه نام پسر گاندی [غندی] پهلوان تورانی فرماندار قطعه ای از مازندران (به حدس یوستی آلمانی از کلمه ٔ وردات به معنی پیش بردن یا ادعا آمده است). (فرهنگ لغات شاهنامه). نام راه دار مازندران. (انجمن آرا) (آنندراج). نام دیوی از مازندران. (ناظم الاطباء) (غیاث اللغات) (برهان). نام دیوی که رستم براه هفتخوانش بسته بود و او رستم را رهبری کرد و به جاییکه کیکاوس بسته بود برد و مقام دیو سفید بنمود و بعد کشته شدن دیو سفید و پادشاه مازندران، رستم او را پادشاهی مازندران داد. (شرفنامه ٔ منیری) (مؤید الفضلاء):

بدان مرز اولاد بد پهلوان

یکی نامدار دلیر و جوان.

فردوسی.

گرفت او کمرگاه دیو سفید

چو ارژنگ و غندی واولاد و بید.

فردوسی.

همی گشت اولاد در مرغزار

ابا نامداران ز بهر شکار.

فردوسی.

رستم لقب پهلوانان دشمن شکن:

رستم ها (پهلوانان دشمن شکن و لشکرکِش) در تاریخ ایران زیاد بوده اند که همگی تحت این نام در شاهنامه یکی گرفته شده اند. رستم سمنگان (تور/هراکلس سکایی، گم کنندۀ اسب، یادگار نهندۀ ابزار پهلوانی برای فرزند آتی)، رستم کشندۀ دیو سفید در جنگل مازندران (گیلگامش کشندۀ خومبابا در جنگل سدر)، رستم هفتخوان رستم (آترادات پیشوای مردان شکست دهندۀ آشوریان در زیر حصار شهر آمُل و آزاد کنندۀ خشتریتی= کیکاوس)، رستم کشندۀ اسفندیار (داریوش ترور کنندۀ سپنتداته گائوماته)، رستم سیستانی دستگیر کنندۀ کرسیوز (سورنای سیستانی کشندۀ کراسوس)، رستم کشندۀ اشکبوس و کاموس کشانی (بلاش، وُل-خشیه= پُر نیرو، ولخش سوم اشکانی شکست دهندۀ کوجولا کدفیسوس کوشانی)، رستم چاه شغاد (پیروز ساسانی) و رستم کشندۀ سهراب (شاپور سردار قباد ساسانی، مغلوب کنندۀ سوخرا در میدان کشتی). در کتابهای پهلوی و اوستا تنها رستم هفت‌خوان مازندران به نامهای رستم و گرشاسب آمده است و بقیه رستم ها از طریق روایات شفاهی به شاهنامه رسیده و در زیر خیمۀ نام رستم با هم مشتبه و یکی شده اند. در کتاب پهلوی یادگار زریران، رستم نام عام است به معنی دلیر و پهلوان.

منابع عمده:

١- فرهنگ لغات سومری، آنلاین.

٢- بین النهرین باستان، تألیف ژرژ رو، ترجمهٔ عبدالرضا هوشنگ مهدوی.

٣- فرهنگ لغات سنسکریت، آنلاین.

۴- فرهنگ واژه های اوستا، تألیف احسان بهرامی.

۵- لغت نامهٔ دهخدا.

۶- فرهنگ نامهای شاهنامه. تألیف منصور رستگار فسایی.

٧- ایران در عهد باستان. تألیف محمد جواد مشکور.