هاروت و ماروت در مقام توتمهای کیمریان/سکائیان

در واقع هاروت (شیر در بند) و ماروت (مار-بزکوهی در بند) که مطابق منابع ارمنی محافظین الهه ساندرامت (الهۀ زیر زمین) بوده و در چاه کوه آرارات و طبق منابع اسلامی در چاه بابل گرفتار و در بند هستند بر خلاف شباهت ظاهریشان ربطی با خرداد و مرداد نداشته اند و همان توتم همراه با پاپای (پرومته) همراه با سگ در بند است که عقابی بندهای ایشان را می پاید. در منابع گرجی نام قهرمان در بند، امیران (بیمرگ) و نام سگبالدار در بند کوروشا (بزکوهی خورنده) است. نام این توتم کیمریان/سکائیان (پرستندگان توتم بزکوهی-مار) در منابع یونانی کیمَیریا (بز[کوهی] ماده) آمده است.

عناوین سه گانه آریا (هاری، شیر)، تور (بزکوهی) و سلم (مار) در این توتم یکجا جمع هستند. به نظر می رسد نام سکایی این توتم کیمَیریا /شیمریا را به صورت کورو-شا (به معانی بزکوهی-مار/عالی) به معنی منسوب به کوروش (فریدون) گرفته و ایرج (عالی، شیر)، تور (بزکوهی) و سلم (مار) را پسران وی به شمار آورده اند. احتمال دارد از آریا/ایرج (شیر) در نزد سکاها مردم سغد مراد بوده که نامشان به صورت "سوگ[اَن] ذی" در سانسکریت معنی شیر را میدهد. چون نام سرزمین سغد (سغذه) در کتاب پهلوی بندهش به صور سوراک و سوریک (منسوب به "شیر= شورَ در سانسکریت") نیز آمده است.

در اساس به طور فشرده می توان گفت: موضوع پدر ایرج و تور و سلم بودن فریدون (کوروش) در رابطه با توتمهای سه گانه شیر (ایرج)، بزکوهی (تور) و مار (سلمِ) سکاها عاید شده است چون مطابق باور سکاها که در نزد یونانیها و گرجیها و ارامنه و یونانیها محفوظ مانده است، ایشان توتم خدایگانی به صورت سگبالدار (شیر، پلنگ) به نام کوروشا ( شکارگر درخشان بزان کوهی) داشته اند که به همراه امیران (ایزد خورشید بی مرگ) در بند جاودانه ای گرفتار است که هر دو به دور محور زمین می چرخند. یعنی چنین تجسم میشده است کوروشا (در ترکیب ارمنی هاروت [شیر در بند]-ماروت[بزکوهی-مار دربند]) سمبل ایزد ماه سکاها، پاپای (پدر)، همان واناتور ارامنه (تند روندۀ درخشان) بوده است، همان توتمی که در اساطیر یوانی تحت نام خیمَئیریا (بزکوهی) به صورت ترکیبی از توتمهای سکایی شیر (ایرج، سمبل سغدیها [و متعاقباً ایرانیان] )، بزکوهی (تور، سمبل سکاها) و مار (سلم، سمبل سئوروماتها) نشان داده میشده است. و این باور اتحاد قومی سکایی (تورانی) در ایران با مطابقت داده شدن کوروشا با کوروش (فریدون) منتج به پدر این توتمهای سه گانه اقوام آریایی شمالی به شمار رفتن فریدون (کوروش) ملقب به پدر (پاپای) شده است.