یکشنبه، خرداد ۱۴، ۱۴۰۲

معنی جیحان (جیحون) و سیحان (سیحون)

نام کهن رودهای جیحان (جیحون) و سیحان (سیحون) با توجه به مشابه های آنان در زبان عربی به معنی رود بزرگ و نیرومند و رود نازک و مساعد به نظر می رسند. چون نامهای هندواروپایی کهن آنها یعنی پیراموس و ساروس هم به همین معانی بوده اند:
Gihon: "bursting forth, gushing".
Sihon: "striking down"
परम adj. parama supreme
saru (सरु).—a. Thin, fine, small.
نامهای آمودریای جیحون (دریای نیرومند) و سیر دریای سیحون (دریای باریک) هم بر همین اساس است.
نامگداری دو رودخانهٔ مجاور هم جیغاتو (آب همواره روان) و تاتائو (آب غیردائمی) دریاچهٔ ارومیه هم به همین سیاق نقطه مقابل هم بوده است:
जगत् n. jagat that which moves or is alive
ताम्यति{तम्} verb 4 tAmyati[tayati] become immovable or hide
در زبان فارسی واژه های جیگه (صورتی از جیوه، زنده، دائمی) و تته (قطع و وصل شونده) را برای این ها میشود گواه گرفت.
نام اوستایی رود جیغاتو یعنی ویتنگو (ادامه دار) -هئیتی (باشنده) نیز به معنی رود همواره جاری به نظر می رسد.

هیچ نظری موجود نیست: