جمعه، اسفند ۰۵، ۱۳۹۰

کوه بُزقوش یا گئچی قیران همان سیچی دَوَ اوستایی است

به نظر می آید بر خلاف ظاهر آن بزگوش یا به تلفظ ترکی آن بُزقوش به معنی پرنده خاکستری نبوده بلکه به اوستایی محل بز و بزکوهی می باشد چه گوش در زبان اوستایی معنی دام و ستور را هم می دهد. ترکیبهای اوستایی بُز گاش (محل بز) و بزگو-شی (محل بزکوهی) هم برای آن متصور است. به هر حال این کوهستان محل مناسبی برای چرای بز و بز کوهی بوده است و از آن روی بدین اسم نامگذاری شده است. به ظاهر نام ترکی آنجا گئچی قیران به معنی بزکُش هم اشاره به شکار شدن بزان کوهی آنجا دارد.

ولی در میان کوههای نام برده شده در زامیاد یشت اوستا در سمت آذربایجان به کوهی به نام سیچی دَوَ (مایه هلاکت و سقوط روان شونده) بر می خوریم که به وضوح یاد آور گئچی قیران (یعنی مایهً هلاکت بُزها یا گذرکنندگان) یا همان بُزگوش یا بُزکُش کوه حالیه است. بنابراین نام آذری گئچی قیران از ترجمهً همین نام اوستایی سیچی دَوَ حاصل شده است: کلمه پهلوی سیج به معنی سقوط و هلاکت نشانگر آن است که از نام کوه اوستایی سیچی دَوَ در اصل مفهوم محل سقوط بهمن مراد می بوده است ولی چون آن را در زبان آذری مشابهه گئچی دُوَ (زننده بُز) یافته اند آن را با گئچی قیران (بُزکُش) جایگزین ساخته اند. به نظر می رسد کلمه فارسی بهمن منسوب به برف کوهستانی در این رابطه در اصل ویه مان بوده است یعنی به مقدار خانه پرنده که با معنی نام اوستایی سیچی دو (مایهً هلاکت و سقوط روان شونده) به هم می رسند.

بنا براین نام بُزگوش در این رابطه ثانوی و فرعی است.اما می دانیم در روایات اساطیری مردمی به نام بُزگوش نامیده شده اند که به نظر می رسد همان مردم قفقاز باشند که بزکوهی اهلی شده ای به نام تور را پرورش میدهند. نام تور ترجمه ای از نام شکا (بزکوهی، سکا) یعنی نام قدیمی صحرانشینان قدیمی استپهای اور-آسیا است.

۲ نظر:

ناشناس گفت...

سلام
توی اصفهان یه جا هست که میگن قبر کاوه آهنگره.همچنین تو استان فارس یه کوهی هست به نام پردیس که میگن محل غسل جمشید بوده.و یا یکی یه تحقیقی کرده میگه یه جایی تو نهاوند قبر نوح آنجاست.البته همه اینارو توی اینترنت سرچ کنید میاد.فقط خواستم ببینم از لحاظ علمی آیا اینها صحیح است؟سوای اون گفتم شاید دونستنش به دردتون بخوره و توی تحقیقاتتون کمکتون کنه.
با تشکر

ناشناس گفت...

یهودیان اصفهان از آهیگری یاد می کرده اند که یهودیان منطقه را نجات داده است این جا کاوه آهنگر می تواند آهیگر یهودیان اصفهان باشد. جمشید (جام شاه) در واقع همان اهورامزدا خدای شراب و شادی ایرانیان بوده است. اینجا پردیس باید بهشت اهورامزدا مراد بوده باشد.
به طور قطع نوح اساطیری قبری در نهاوند (یعنی استراحتگاه کاروانیان) ندارد. اما گائوماته بردیه مغ در ولایت قدیمی نهاوند، در سکاوند هرسین به قتل رسید، همان مردی که هرودوت میگوید در مرگ او مردم آسیا دریغ خوردند. نگارنده بر این باور است که وی هم سپیتاک زرتشت و هم گوتمه بودای تاریخی است که در عهد کورش از مرکز بلخ بر امور هندوستان نظارت میکرده است.