ریشۀ لاتینی و ایرانی نام شنبه

جالب است که لفظ شَم-پَت به اوستایی معنی انداختن و کاشتن دانۀ خوردنی می دهد یعنی به همان معنی روز شنبه رومیان یعنی ساتورن (روز ایزد کشت دانه) و ترجمۀ آن است. تکراری بودن نام شمبت (شنبه) در نام روزهای ایرانی گواه آن است که برای آن ریشه و مفهوم ایرانی روشنی در عهد اشکانیان وجود داشته است. لذا با توجه به نام های دیگر روز شنبه در زبانهای اروپایی کهن یعنی روز ساتورن saturn-di و same-di به نظر میرسد نام روز شنبه (سَمپت لاتین) در اساس نه بر گرفته از شبات عبری (به معنی استراحت) بلکه بر گرفته از شَمپَت ایرانی و نیز محتملاً از seme-pat خود زبان لاتین به معنی روز ایزد کشت دانه (ساتورن) بوده است که با گسترش مسیحیت در امپراطوری روم آن را با شبات عبری مطابقت داده و سَمبت تلفظ نموده اند. پی گیری اتیمولوژی کلمات زیر از اتیمولوژی آنلاین انگلیسی ما را بر این نتیجه رهنمون می گردد:

Saturn

Old English Sætern, a Roman god, also "most remote planet" (then known), from Latin Saturnus, originally a name of an Italic god of agriculture, possibly from Etruscan. Derivation from Latin serere (past participle satus) "to sow" is said to be folk-etymology.

sow (v.)

saian), from PIE root *sē- "to sow," source of semen, season (n.), seed (n.). Figurative sense was in Old English.

seme (adj.)

"covered with a small, constantly repeating pattern," 1560s, from Middle French semée "strewn, sprinkled," past participle of semer, from Latin seminare "to sow," from semen (genitive seminis) "seed" (from PIE root *sē- "to sow"). pat (adv.)

"aptly, suitably, at the right time," 1570s, perhaps from pat (adj.) in sense of "that which hits the mark," a special use from pat (n.) in sense of "a hitting" of the mark. The modern adjective is 1630s,