ریشهً سامی اساطیر پادشاهان بزرگ پیشدادی

معادلهای بابلی پادشاهان پیشدادی معروف اوستا و شاهنامه

با اندکی تحقیق در اساطیر خدایان کاسی، اکدی و سومری بابلیان می توان معادلهای پادشاهان معروف پیشدادی یعنی هوشنگ، تهمورث (تخموروپه) و جمشید را شناسایی نمود: کاسیان نام خود و خدای قبیله خود را از نام کاسی یا کاششو گرفته اند که منابع بابلی عهد کاسیان اطلاع زیادی از وی به دست نمی دهند. نام این ایزد را در زبان آریائیان کاسی می توان به معنی درخشان و تابان و زیبا گرفت. بر پایه این معنی از وی همان سوریاش یا ساخ ایزد خورشید ایشان منظور شده است. این مفهوم در نام ایزد خورشید پر راز و رمز ایرانی جمشید (ییمه خشئته، جام درخشان یا همزاد درخشان) نیز مستتر است. نام کاسی از سوی دیگر در زبانهای بومی خاورمیانه با کلمه کاسه (جام، یام) مرتبط می شده است چه مسلم به نظر می رسد نام کاسی (کاششو) در اوستا با ییمه(یمه، جمشید) پادشاه اساطیری صاحب جام جهان بین و خورشیدی جایگزین گردیده است. در تأیید این نظر باید گفت که نظیر جمشید، برای کاسی(کاششو) همزاد مؤنثی(=یمی) به نام کاسیتو قائل بوده اند و وی را الهه شراب و درخت تاک به شمار می آورده اند. از این طریق بوده که یمه و یمی از سوی دیگر به بعل(آدونیس) و بعلات یعنی ایزد و الههً نباتات کنعانی می پیوسته است . اینان خود با مراسم جشن نوروز سامیان مرتبط بوده اند. از جانب دیگر نام یمه به وساطت نام اوگاریتی(سوری) یم (خدای دریا و سیلاب و طوفان) به انکی (ائا، خدای زمین و آبهای ژرف دریاها) خدای معروف بابلی می پیوندد. گفتنی است مطابق اساطیر بابلی انکی(ائا) منشأ هفت یا هشت الههً نباتات (مأخذ سمبلهای سفره هفت سین) به عبارت دیگر نوروز جمشیدی بوده است. قابل توجه است که خود نام ائا (انکی، ابراهیم خداگونه) با افزوده شدن پسوند اسمی اکدی اوم تقریبا تبدیل به یمه میشده است. به نظر میرسد با توجه به همین اساطیر است که در تورات ابراهیم خداگونه (به معنی پدر امتهای فراوان= انکی) زن خود سارا(حکمران، الهه، نین کی) را خواهر خود می خواند. در اساطیر اوستایی و ودایی از ازدواج یمه و یمی و تولید مثل انسانها و انسانگونه ها از ایشان سخن میراند. انکی(ائا) مانند ییمه (یمه، جمشید) خدا- پادشاه دانای عهد طوفان بزرگ به شمار رفته است. دیاکونوف در تاریخ ماد احتمال میدهد که ارتباطی بین ایزدان کاسی کاششو (کاسی) و دونیاش وجود داشته باشد. نام این خدا در معنی خدای زمین بخش این نظریه وی را مستدل می سازد. معهذا نام این خدا از سوی دیگر در معنی سانسکریتی آن یعنی تندر مطابق نام هودها (هود= خدا) است. لابد از اینجاست که هود به جای کاسی یا دونیاش رهبر ملکوتی مخصوص قوم عاد (کاسیان) به شمار رفته است. قابل توجه است که در اوستا اژی دهاک(پادشاه اساطیری کاسیان) در کرند کرمانشاهان به ایزد هوا(منظور هودها) فدیه می آورد. نام هوشنگ اساطیر ایرانی (به معنی فراهم کنندهً زمینهای خوب) به وضوح یادآور ایزد کشاورزی سومریان یعنی انکیم دو(خدای زمین خوب) است. نام تهمورث (تخموروپه، یعنی پهلوان پلنگ مانند) با نام انکیدو (مخلوق نیمه انسان و نیمه جانوری انکی) که هر دو تراژدی مرگ معروفی داشته اند،مطابقت دارد. در این رابطه گفتنی است گیلگامش بابلیها(به معنی لفظی پیر مردی که[مانند ییمه اوستا] هنوز جوان است) که برادر خوانده و دوست انکیدو به شمار رفته است، با جمشید(ییمه، یمه) برادر اساطیری معمر تهمورث کاملاً همخوانی دارد. این سه نام تثلیثی اوستا یعنی جمشید (شاه موبد درخشان)، تهمورث(پهلوان پلنگ مانند) و هوشنگ/ گرشاه( شاه کوهستان) در تورات با نامهای ابراهیم(پدر امتهای فراوان)، ناحور(خشن) و هاران(کوهستانی) جایگزین شده اند.