یکشنبه، فروردین ۲۵، ۱۳۹۲

آیا آریایی به معنی اخص کلمه معادل هخامنشی نبوده است؟

داریوش هخامنشی در کتیبه نقش رستم خود را آریایی (نجیب، شریف) و آری یَ چیثره (از نژاد آریا یا از نژاد شخصی به نام آریا) معرفی نموده است. کلمه ائیریامن اوستایی و آریامن سانسکریت را به معنی دوست صمیمی (دوست منش؟) میگیرند و کلمه کُردی آرا به معنی دوستی است. بنابراین آریا سوای معنی نجیب و شریف مفهوم دوست منش را نیز می داده است. از سوی دیگر می دانیم این معنی نام هخامنش (دوست منش) نیز بوده است.
بنابراین شجره نامه فریدون(=هخامنش)، ایرج(منسوب به آریا) و منوچهر (منوشچهر، یعنی از نژاد منش/هخامنش) که به نوذر (سرخاندان فرمانرویایی جدید) ختم میشود جملگی این نامها مأخوذ از نام هخامنش می باشند. در شاهنامه فریدون هم به جای هخامنش و هم به خصوص به جای کوروش هخامنشی می باشد. از این روی است که نام فریدون(کوروش) و آژیدهاک (آستیاگ) به دوره پیش از کیانیان منتقل شده و در شمار پادشاهان پیشدادی (پیشدادیان پارسی) قرار گرفته است.
نوذر (سرخاندان جدید) بیش از آنکه اشاره به هخامنش باشد نشانگر چیش پیش دوم است چه پسران وی یعنی توس نوذری و گستهم نوذری سپهسالاران کیخسرو (کی آخسارو، هوخشتره) به ترتیب همان کوروش دوم و آریارمن می باشند. در کوروشنامه گزنفون نیز این کوروش در مقام سپهسالار کیاکسار (کی آخسارو)قرار گرفته است گرچه به سهو در اینجا با نواده اش کوروش سوم کشورگشای معروف یکی گرفته شده است.
بسیار جالب است که در خبر هرودوت از هخامنش تا خود چیش دوم پنج نسل است (هخامنش، چیش پیش اول، کمبوجیه اول، کوروش اول، چیش پیش دوم) و این به همان تعداد پیشدادیان پارسی معادل آن است یعنی فریدون، ایرج، ماه آفرید، منوچهر و نوذر. دلیل وارد شدن نام زنانه ماه آفرید در این شجره نامه به سبب آن است که منوچهر را از سوی دیگر مطابق با می تیارشو مادی (به قول دیاکونوف محتملاً از نوادگان دایائوکو) است که با آشوریان و سکاها (تورانیان) مقابله می کرده است.

۴ نظر:

ناشناس گفت...

درود بر شما
در برخی منابع آمده که کلمه آریایی از واژه rayon>>ray به معنای اشعه گرفته شده به این دلیل که آریایی ها اقوامی مهرپرست بودند و خدای خورشید را که دارای اشعه بود پرستش می کردند البته عده ای دیگر بر این باورند که آریایی ها مردمانی دارای پوست و موهای روشن بودند به همین دلیل به آنان درخشنده و روشن می گفتند نظر شما در این باره چیست؟

Mofrad گفت...

البته ممکن است کلماتی از هیئت آریا در زبانهای مختلف معانی متفاوتی داشته باشد. مثلاً تورانیان می توانستند اِر را به معنی جنوبی بگیرند. فکر میکنم در ایران بیشتر به همین معنی نجیب و دوست گرفته شده است. کلمه نجیب با رنگ روشن مناسبت بیشتری دارد.

ناشناس گفت...

شخصیت "استر" در کتاب استر منتطبق با کدام اسطوره های دیگر است؟

Mofrad گفت...

داستان کودتای داریوش علیه حکومت دو بردیه (وه یزداته بردیه و گائوماته بردیه)در اساطیر ایرانی محفوظ نمانده است. صرفاً از کتایون (کمبوجیه) و برمایون (بردیه)به عنوان برادران فریدون (کوروش) یاد میشود که علیه وی توطئه می نمایند. اخشویرش کتاب استر و مردوخای کتاب استر به جای داریوش و خوداستر (ایشتار) به عوض آتوسا و شخص هامان (زمزمه کننده) به جای گائوماته بردیه است.