شهر آراتتای باستانی همان کنار صندال منطقه جیرفت است

آراتتای باستانی همان کنار صندال جیرفت است

در یکی از الواح سومری مسیر فرستاده مردوک برای بردن پیام به نزد مردم" آراتتا " چنین شرح داده شده است: از اوروک به آنشان (پارس) و از آنشان به سمت شرق باید چندین کوه را پشت سر میگذاشته است. آقای مجید زاده و هیئت همراه او که در کنار صندال جیرفت مشغول کاوشهای باستانشناسی هستند، اعتقاد کامل دارند که این مسیر، همان مسیریست که فرستاده از سومر به سمت کرانه های "هلیل رود " پیموده است. سوای این اشیای گرانقیمت سنگی مکشوفه از آنجا کاملاً با صادرات سنگهای گرانقیمت صادراتی آراتتا همخوانی دارد. دلیل سوم پروفسور مجید زاده و همراهان همان تکه سفالین جالبی بود که نام آراتتا روی آن خواند می شود. دلیل چهارم را من محقق جغرافیای تاریخی ایران بدان اضافه می نمایم که تا درستی این نظریه به اثبات کامل رسیده و رد خوری نداشته باشد: این سند همانا نام کوهی به نام هوروم در مسیر راه دریایی و خاکی اوروک به آراتتا بوده که در مجاورت آراتتا قرار داشته و اکنون هم قابل شناسایی است: در کتیبه سومری افسانهً لوکال باندا و کوه هوروم می خوانیم: "انمرکر شاه اوروک برای مطیع نمودن آراتتا که به جهت سنگهای قیمتی آن برای عمارت عبادتگاه اینانا و قصر شاهی در اوروک صورت میگرفت لوکال باندا را با هفت تن پهلوان به آراتتا می فرستد. در راه لوکال باندا در جوار کوه هوروم مریض میگردد. همراهانش وی را همراه با غذای لازمش در آنجا بر جای گذاشته و به شهر آراتتا میروند. در بازگشت ایشان، لوکال باندا سلامتی خود را باز یافته و همراه ایشان به شهر اوروک معاودت می نماید." کوه هوروم همان کوه سرمه یا به احتمال قریب به یقین کوه مجاورت غربی آن یعنی هرمز (علی القاعده هورمه) واقع در سمت شمال بندرعباس است که لوکال باندا و همراهان بعد از طی سفر دریایی بدانجا رسیده بوده اند. در مورد اول باید اضافه نمود علی القاعده در زبانهای آریایی که جایگزین زبان بومیان عیلامی تبار جنوب ایران گردیده است حروف "س" و "ه" علی القاعده به هم تبدیل گشته اند چنانکه کلمات سرو و هومه ایرانیان نزد آریائیان هندی تبدیل به هرو و سومه شده است. توضیحاتی را در باب این کاوشها از شیوا مقدم به عینه ضمیمه می نمایم:
یافته های باستانی جیرفت


مدتها بود که اشیائ زیر خاکی بسیار قدیمی با مبدئی نا معلوم در کلکسیونها و گالری های کشورهای آمریکائی، اروپائی و آسیائی بفروش میرسیدند. این آثاربمرور توجه کارشناسان هزاره های قبل از میلاد را به خود جلب کردند. با کنکاشی که آنان انجام دادند سر نخ به گمرک ایران ردیابی شد. در سال 2001 (1380) مراتب به دولت جمهوری اسلامی اطلاع داده شد. در پی تحقیقات ماموران بازداشت شده گمرک اعتراف کردند که تا کنون بطور سازمان یافته با باندهائی که با روستائیان منطقه ای در ایران همکاری دارند ، هزاران قطعه شیئی زیر خاکی را بطور غیر قانونی از ایران خارج کرده اند. پس از این اعترافات باستان شناسان ایرانی عکس العمل نشان دادند و در مناطق باستانی ایران مشغول جستجوی نمونه هائی از آثار شدند. در نتیجه تفحص باستان شناسان ایرانی در منطقه "هلیل رود"، متوجه شدند که روستائیان فقیر منطقه در 20 کیاومتری جنوب جیرفت منطقه ای را بین خود تقسیم کرده و مشغول حفاری هستند. هر خانواده بطور متوسط یک قطعه زمین 6 متر در 6 متر را در اختیار گرفته و روی آن کار میکرده است. هرگاه باستانشناسان به منطقه میرفتند، روستائیان به آنان حمله برده و آنها را از منطقه دور می کردند. پس از رد یابی شبکه قاچاق اشیاء و بازرسی منازل افراد در شهر های برد سیر، جیرفت، بندر عباس و تهران هزاران قطعه از اشیاء زیر خاکی بدست آمد. در نوروز 1382 دولت بالاخره تصمیم گرفت که برای فراری دادن روستائیان و جلوگیری از حفاری آنان ارتش را به منطقه اعزام نماید. سپس هیئت باستان شناسی به سرپرستی آقای یوسف مجید زاده با حمایت ارتش به منطقه فرستاده میشود. آقای مجیدزاده بمحض ورود به منطقه ، با اینکه منطقه بطور گسترده ویران شده بود، متوجه اهمیت یافته ها میشود. بفوریت از متخصصین بزرگ دنیا در آثار سومر و ایلام دعوت میکند که به او در این مهم کمک کنند.کارشناسان : خانم هالی پیتمن Holly Pittmann - ( دانشگاه پنسیلوانیا ) ، آ قای ژان پرو Jean Perrot -(سه نه رس فرانسه ) و آقای کارل لامبرگ Carl Lamberg-Carlovski ( دانشگاه هاروارد ). کارشناسان متوجه میشوند ، محوطه ای که به وسیله روستائیان حفاری شده، زمین بزرگی بوده که محوطه قبرستان شهر کهن بوده است. اشیاء به یغما رفته هدایائی بوده اندکه معمولأ در هر قبری بطور متوسط 50 تا 60 عدد شیئ که برای خدایان همراه با مرده گان در داخل قبور نهاده می شدند. غم انگیز آنکه در اثر رفتار نابخردانه روستائیان تمام استخوانها پودر و نابود شده اند. در حال حاضر بنظر میرسد که تنها باقی مانده بیولوژیک ، از این مردمان که میتوانست اطلاعاتی در مورد هویت و نوع زندگی ایشان به ما برساند از دست رفته است. آقای مجیدزاده و همکارانش کار خود را از منطقه ای جنوبی تر در امتداد "هلیل رود" ادامه می دهند و با کمال تعجب به آثار بیشتری برخورد میکنند. در نهایت، در منطقه ای به وسعت 50 کیلومتر عرض و 400 کیلومتر طول جغرافیائی: تمام امتداد "هلیل رود" از جیرفت تا دریاچه هامون ( جازموریان )، آنان به منطقه ای با چندین شهر، گورستان و یک زیگورات عظیم برخورد می کنند، با آثاری از تمدنی بین 4500 تا 3000 سال پیش از میلاد ( پیش از سلسله های ایلام و سومر ).با پیدایش این آثار میتوان از یک بین النهرین دیگر سخن گفت.
اهمیت آثار
اشیاء پیدا شده مانند جام ها، ظروف مختلف، گلدانها. ساخته شده از سنگ یا گل مخصوص کوزه گری. مزین با نقش و نگارهای برجسته بسیار بدیع از حیوانات، دام، طبیعت، نخل و گیاهان که با نگین های رنگین گرانبها مانند فیروزه، مرمر، یشم ویا مروارید مزین بوده اند. بروی بسیاری از ظروف طرح معماری ساختمان 2 یا 3 طبقه به چشم می خورد. اشکال انسان، پهلوانان و یا حیوانات مانند عقاب، قوچ، گاو، آهو، مار، شیر، عقرب. کارشناسان از نقوش دام، طبیعت و انسان بروی ظروف و از باز مانده دانه های غلات پی برده اند که این مردم زندگی کاملأ شهرنشینی توام با کشاورزی، دامپروری، پیشه وری و صنعت داشته اند. در هیچکدام از نقوش اثری از شکار یا جنگ و یا ابزاری که گویای چنین صحنه ها و اعمالی باشد دیده نشده است.
مُهرها
خانم هالی پیتمن متخصص مُهرهای منطقه بین النهرین میگوید، مُهرهای یافت شده با نقوش مختلف در منطقه متعلق به تجاری بوده که از نقاط دیگر برای خرید کالا به "جیرفت" میامدند و از این مُهر ها برای مُهر و موم کالا ها استفاده میکردند. تعداد زیاد مهرها و تنوع طرحها نشان میدهد که خریداران زیادی ازنقاط مختلف خارج از منطقه به این شهر میامده اند. چند سالی بود که کارشناسان به اشیائی با فرم مشابه هم (با نقوش مختلف و مزین به نگینهای قیمتی) در کشورهای مصر، تاجیکستان، مغولستان، افغانستان و بین النهرین برخورد میکردند، بدون آنکه بتوانند مبدأ آنان را پیدا کنند. متخصصین این اشیاء را "کیف دستی" مینامند وتا کنون هیچ کاربرد خاصی برای این اشیاء معلوم نشده بود. اکنون پس از کاوشهای " جیرفت " متخصصین پی به مبدأ ساخت این اشیاء گرانبها برده اند. خانم پیتمن و آقای مجید زاده معتقدند که این اجسام برای وزن کردن دقیق سنگها و نگینهای گرانبها استفاده میشده اند. بدلیل تراکم مهر ها و سنگ وزن ها خانم پیتمن معتقد است که " جیرفت" " الدورادوی" خریداران سنگهای قیمتی بوده است.

زیگورات
قدیمیترین زیگوراتی که تا کنون در بین النهرین یافت شده مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، در اوروک (اورUr -) در پایه 120متر در 120 میباشد. پایه زیگورات پیدا شده در کناره "هلیل رود" ( کنار صندال konar sandal -) در پایه 400 متر در 400 متر و مربوط به میانه هزاره چهارم پیش از میلاد میباشد. در تحقیقاتی که در زمستان 2005 با کمک دستکاه های الکتریکی ( مقاومت کهربائی ) در تپه باستانی "کنار صندال " انجام شده، نتیجه مقاومت زمین نشان میدهد که در عمق 12 متری زیر تپه ها ، آثار ولایه هائی به مراتب قدیمیتر از لایه های فوقانی وجود دارند.
نمونه خط
نمونه هائی ازخط بروی گل رس در "هلیل رود " پیدا شده که به گفته کارشناسان این خط قرنها قدیمیتر از خط میخی ست. این خط یک خط سمبلیک (symbolic) نیست، بلکه خطی یا (linear ) است، شامل خطوط مختلف که کنار یکدیگر قرار میگیرند. لازم به ذکر است که تا کنون خط میخی به عنوان اولین و قدیمیترین نوع خط نوشتاری بحساب میامده و زادگاه آن بین النهرین محسوب شده است.
آراتتای باستانی
دیر زمانیست که باستا نشنا سا ن در لوح های گلی یافت شده از بین النهرین به نام تمدنی به نام " آراتتا " برخورد کرده بودند ولی تا کنون اثری از چنین تمدنی پیدا نشده بود. در یکی از این الواح " مردوک " پادشاه سومر ( هزاره سوم پیش از میلاد ) از زبان " اینانا " بزرگترین الهه خدای سومریان، مردم " آراتتا " را که به تازه گی تحت سلطه سومریان درآمده بودند زنهار میدهد و میگوید که اگر میخواهند پس از شکست تحت سلطه سومر به زندگی خود آزادانه ادامه دهند، باید از گنجینه های گرانبهائی که در اختیار دارند به عنوان خراج به او بپردازند. در یکی از این الواح مسیر فرستاده مردوک برای بردن پیام به نزد مردم" آراتتا " چنین شرح داده شده است: از اوروک به آنشان و از آنشان به سمت شرق باید چندین کوه را پشت سر میگذاشته اند. آقای مجید زاده و هیئت همراه او اعتقاد کامل دارند که این مسیر، مسیریست که فرستاده از سومر به سمت کرانه های " هلیل رود " پیموده است. بدین ترتیب، یافته های " جیرفت " افق دیگری از فرهنگهای شرق را گشوده. امروزه، کارشناسان و خاورشناسان همصدا بر یک باورند که در تاریخ مردم شناسی 2 دوره وجود دارد. یکی دوره پیش از کشفیات " جیرفت " و دیگری پس از کشفیات آن. پس از این کشفیات است که تاریخ تمدن جهان باید از نو نگاشته شود.