یکشنبه، دی ۱۸، ۱۳۹۰

معنی بهار و پاییز

کلمه بهار باید از پت وارَ اوستایی یعنی فرو افتادن و ریزش باران به زمین اخذ شده باشد و کلمه پاییز (پاتیز) مأخوذ از پت-ی زیاو اوستایی یعنی آغاز فرو افتادن و به زمین آمدن سرما از سوی آسمان بوده است. تابستان به معنی محل گرما و زمستان به معنی محل سرما است. در مورد ریشه نام پاییز نظری به معنی اصلی این نام یعنی به زمین آمدن سرما نزدیک شده است ولی وجه اشتقاق درست را کامل در نیافته است:

واژة فارسی پاییز را برگرفته از*pāti-z(a)ya- به معنی « نزدیک زمستان » دانسته‌اند. این واژه مرکب از pāti- پیشوند به معنی « نزدیک، کنار» و *z(a)ya « زمستان»، برگرفته از اوستایی zyam «زمستان» است. پاییز در برخی از زبان‌های دورة میانه مانند فارسی میانه pādēz « پاییز»، سغدی patyz ، سکایی paśa « پاییز» و آسی fæzzæg « پاییز» (*pāti-z(a)ya) است ( آبایف،1958-1995). دربارة ریشه‌شناسی پاییز پیشنهادهای دیگری نیز مطرح شده است و برخی از محققان پاییز را از ایرانی باستان *pati-daiza « خرمن، محصول» برگرفته از daiz «انباشتن، گرد آوردن» و یا از ایرانی باستان pāta- « افتادگی، سقوط» از ریشة pat- « افتادن» و پسوند eč و یا مشتق از ایرانی باستان *pati-aixa مرکب از پیشوند pati و aixa « سرما، یخ» نیز دانسته‌اند(← حسن‌دوست).
الان بعد از سه سال متوجه میشوم پات-ایز پهلوی به معنی دارای نشان پایین افتادن (فصل خزان) و وه-آر پهلوی به معنی خوب رسا و کامل (مطابق ماه ثور وهارَ= نیرومند خوب رسا یا همان اردیبهشت= راست و کامل بهترین) ریشه کلمات پاییز و بهار است.

هیچ نظری موجود نیست: