سه‌شنبه، آذر ۱۹، ۱۳۹۲

وجه اشتقاق واژۀ بندر چیست؟ بَند-دَر، بُن-در یا حالت سوم که بر ما مجهول است؟

Sohrab Taheri, Emrooze Bandar, vejeh ey Arabi talaghi mishe jame arabi Banader. Baeed nist risheye Irani dashte bashe.
Mehdi Fatemi بندر واژه معرب است نه عربی و اصل آن فارسی است.
Javad Mofrad جالب است که ترکیب سانسکریتی پانتها- ره معنی محل مسافران را می دهد و «شابندر» ایرانی را با «ملک التجار» عربی مطابقت داده اند.
Javad Mofrad دیاکونوف در تاریخ ماد در توضیح پنتی کپه (راه ماهی) که نام سکایی تنگه کریمه بوده، میگوید "پنتی به معنی راه در زبانهای ایرانی مشترک است". یعنی کلمات همریشه پنتی سکایی (راه) و پانتها-ی سانسکریت (مسافر) نشانگر آنند که این کلمات در ایران باستان نیز شناخته شده بوده اند. بر این پایه پنتی-درَ یه (راه دریا) را به سادگی می توان صورت اصلی نام بندر گرفت.

۷ نظر:

ناشناس گفت...

با درود
دیدگاهی برای واژه شفت به کار رفته در شفتالو و شهرستان شفت استان گیلان دارید؟

Mofrad گفت...

شفت را به طبری به معنی زمخت و کلفت آورده اند، شاید در زبانهای هندوایرانی بتوان نمونه های دیگری از این ریشه بتوان یافت.

ناشناس گفت...

با درود
دیدگاه شما درباره واژه بُسک (نام چند روستا در خراسان)چیست؟
و دیگر اینکه درباره چم واژه صومعه سرا(شهرستانی در گیلان)یکی از دیدگاهها ،که در فرهنگ دهخدا هم آمده این است که سوما نام گیاهی مقدس برای آریاییان بوده،در این باره دیدگاهی دارید؟

Mofrad گفت...

کلمه پوسک در کُردی به معنی محل آسیاب است. نام سومه در سرتاسر نواحی شمالی ایران دیده میشود باید از یک واژه مصطلح قدیم ایرانی اخذ شده باشد. ولی ظاهراَ معنی آن برجای نمانده است. سئومیه و سومه در اوستا و سانسکریت به معانی زیبا و عالی و سودمند و می خوب هستند. اگر به معنی آخری گرفته شود، این سؤال مطرح میشود چرا آن به صورت مصطلحش هومه ذکر نشده است. از جمله در نام صومعه سرا به وضوح دیده میشود. نیاز به تحقیق دارد.

Mofrad گفت...

بعد از اندکی تفحص بدین نتیجه رسیدم: واژۀ کُردی بوچک (کوچک) می تواند ریشه نام بُسک باشد. با توجه به واژۀ زومه آذری یعنی تودۀ بوته غلات و سوم بلوچی به معنی دانه بدین نتیجه می رسیم روستا های سومه نام به معنی محل انبار غله بوده اند.

Mofrad گفت...

ناشناس یک نظر جدید درمورد پیام شما گذاشته است " وجه اشتقاق واژۀ بندر چیست؟ بَند-دَر، بُن-در یا حال... " .

با درود
1-می شود لطفا درباره اینکه واژه بُسک از ریشه بوچک است بیشتر توضیح دهید.
2-آیامی شود سوما از سئومیه اوستایی به معنی زیبا وعالی را با توجه به سرسبزی شمال دیدگاه برتر دانست یا به معنی جایگاه غلات را دیدگاهی قویتر می دانید؟
3-درباره نام پیشن رودسر(هوسم)آنرا همان واژه هوزم به چم جایگاه خوب دانسته اید .می شود درباره ریشه این واژه توضیح بیشتری بدهید.

Mofrad گفت...

1- بوچک به سکون حرف "چ" علی القاعده صورتی از همان بُسک است.
2- جایگاه غلات را قویتر دیدم.
3- هوسم به ظاهر مرکب از هو=خوب و زم= زمین است ولی ممکن است معنی دیگری داشته باشد. هوسم به شکل هوژَم در کُردی به معنی گله خوک و گراز است.