جشن ایزد آریایی کهن بهرام/ایندره به صورت عید زرتشتی هیرومبا زنده مانده است
نام زرتشتی این جشن یعنی هیرومبا را به همراه نام زیارتگاه مربوطه اش یعنی پیر هریشت (خر سوار) به سادگی می توان به معنی مرد گورخر سوار معنی نمود. از گفتار استرابون در مورد سنت قربانی خران و گور خران به ایزد جنگ کرمانیها یعنی بهرام/ایندره/آداد به سادگی معلوم میشود که ساکنین حواشی کویر های جنوبی ایران که دارای گورخران کویری فراوان بوده اند؛ در مراسم جشن ایزد جنگ و رعد خویش یعنی بهرام (بهرام گور خدا) این ستور را قربانی مینموده اند. مخالفین اسلامی و مسیحی از برای تباه ساختن این خدا/منجی ایرانیان و سامیان شمال بین النهرین اسطوره دجّال و خر دجّال را در مقابله با آن پدید آورده اند. راجع به لقب پیر این فرد اساطیری گفتنی است که یکی از القاب معروف ایندره/ بهرام که در وداها بر جای مانده است همانا پورویه یعنی پیر است. در سمت هندوستان او را نه به صورت گور خر سوار بلکه سوار بر ستوران نیرومند محلی خویش یعنی فیل آیرواته (روغنمالی شده) و اسب اوچچه سروس (اسب اصیل تیز رو= رخش) نشان داده اند. از اینجاست که خود بهرام در نبرد با تیشتر خود به صورت اسب سفید و درخشان ظاهر میگردد. بر این پایه از بهرام ورجاورند و گرشاسپ زابلی خداگونه، منجیان زرتشتیان همین قدیس پیر هریشت منظور هستند. این ایزد گورخر سوار با مرکبش در تورات کتاب عزرای نبی و روایات اسلامی تحت نام عزرای نبی (پیامبر نیرومند از القاب ایندره/بهرام) ظاهر شده و با بازگشت مردگان (روز رستاخیز) و فرهنگ جوامع ایرانی زرتشتی و روز جشن تیرگان ایرانی (به نشانی روز آب افشانی برای ارواح) پیوند یافته است. نظیر مقبرهً پیر هریشت ولی شکل مفصل تر و صورت اسلامی گرفته ایزد بهرام در آتشکده ونابک مزار شریف بلخ (خوبر عهد کهن که با خیبر مشتبه شده) به عنوان مرقد علی ( فرد والامقام) معروف است. .
در پورتال جامع گردشگری ایران در باب جشن زرتشتی هیرومبا و پیر هریشت می خوانیم: "جشن زرتشتی هیرومبا: هیرومبا جشنی است شبیه آتش افروزی جشن سده که هر سال در روستای «شریف آباد» اردکان برگزار می شود، تاریخ برگزاری جشن با گاه شماری بدون کبیسه، هفته آخر ماه فروردین است.
زرتشتیان شریف آباد برای تهیه هیزم آتش هیرومبا به نیایشگاه «پیرهریشت» می روند، آن ها زمانی حرکت می کنند که پیش از غروب آفتاب به پیرهریشت برسند، آن ها اسباب و اثاثیه خود را با وانت یا الاغ می برند و شب در همان جا اقامت می کنند، سپیده دم روز بعد، مردان و جوانان پس از نیایش به صحرا می روند و بوته های خار را برای آتش هیرومبا جمع آوری می کنند، بانوانی که در پیرهریشت مانده اند، ناشتایی تهیه کرده و آن را به صحرا می فرستند پس از آنکه هیزم آماده شد مردان به پیرهریشت بر می گردند و مراسم چوب زنی انجام می شود، مراسم چوب زنی این گونه برگزار می شود، کسانی را که برای اولین بار در مراسم جمع آوری هیزم شرکت کرده اند یا در آن سال صاحب فرزند شده اند، بر سر دست بلند می کنند و یا شادی و سرور به او چوب می زنند، بستگان این شخص باید کله قندی تقدیم کنند تا او رها شود با این کله قند شربت درست می کنند و آن را می نوشند.
به هنگام عصر، هیزم ها را با وانت یا الاغ به شریف آباد می برند و میدان کنار آدریان انباشته می سازند، سپس آتش می افروزند و مراسم مذهبی را گرداگرد آتش برگزار می کنند.
بامدادروز بعد، زنان شریف آبادی به محل آتش هیرومبا می آیند، خاکسترها راکنار میزنند، گلوله های سرخ آتش در آتشدان گذاشته به خانه خود می برند، در خانه با چوب سندل، کندر دود کرده و آن را دور خانه می چرخانند، آنگاه خارج می شوند و به سوی آدریان شریف آباد بازمی گردند و آتش را به آتش بند (مسئول نگهبانی از آتش) می سپارند، جشن هیرومبا در گذشته در روستای «مزرعه کلانتر» نیز برگزار می شد.
این مراسم با اندک تفاوت در روستاهای «اله آباد» و «نرسی آباد» به نام «هیبدوگ» و در روستای «خرمشاه» به نام «شاخ شاخ درین» برگزار می شود."
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر