چهارشنبه، بهمن ۱۱، ۱۳۹۱

معنی لفظ فَرثَر در کتیبه خشایارشا که توسط هرتسفلد در تخت جمشید کشف شده است

در این کتیبه دو جا بدین کلمه فَرثَر بر می خوریم: "وقتی که داریوش شاه شد، چیزهای بسیار فَرثَر کرد" و وقتی که من شاه شدم، چیزهای بسیار فَرثَر کردم". حسن پیرنیا در ایران باستان معنی آن را مجهول دانسته و از فحوای کلام حدس میزند که آن به معنی خوب باشد.
ولی این کلمه شباهت تامّی با فراتر (عالی تر) دارد که با فحوای متن کلام هم همخوانی دارد. واژه ای از این ریشه را به صورت فِرَ فرَاُثرَ در فرهنگ لغات اوستایی احسان بهرامی می یابیم که به معنی پرواز کردن و پریدن و فراتر رفتن است. یعنی در پارسی باستان کلمه ای به صورت فَرثَر وجود داشته است که که در فارسی دری با لفظ معادل و مشابه و همریشه اش فراتر جایگزین شده است.

۱ نظر:

بهدین گفت...

فربه چم زیاد است و فره تر یا فرتربه چم زید تر است . هنوز هم کرد ها و لر های لک این واژه را بکار می برند . و اما چرا متر جم اولیه بجای حرف ت حرف ث را نوشته است در این باره باید حتما حروف الفبای دین دبیره را خوب بشناسی در حروف الفبای دین دبیره چند جور حرف ت داریم که یکی از آنها در بعضی واژه ها صدای ت می دهد و در بعضی دیگر صدای ث می دهد . روی هم رفته و خلاصه ی سخن اینکه فره تر یا فرثر به معنی بیشتر یا زیاد تر است .ببخشید در سطر دوم زیاد را زید نوشتم اصلاح می کنم