تخریب یک سند بسیار مهم تاریخی و اساطیری ایران باستان به وسیلۀ کلائوبر و دیاکونوف

دیاکونوف ضمن صحبت از مذاکرات صلح و جنگ آشوریان در عهد اسرحدون و آشوربانیپال با خشثریتی فرمانروای ماد در حواشی فصل سوم، یادداشت شمارۀ ١٦۷ به نقل نظر بسیار مهم پراشک محقق چک می پردازد و می گوید: "چنانکه کلائوبر خاطر نشان کرده، اظهارات پراشک در بارۀ مذاکرات سردار آشوری شانابوشو در زیر حصار شهر آمول بی اساس است. تاریخ و محل دو سؤال راجع به لشکرکشی به شهر آمول را نمی توان مشخص نمود. و ما دلیلی نداریم که محل آمول خودمان را در خاک ماد بدانیم. آن آمول با شهر کنونی آمل در کرانۀ ایرانی دریای خزر هیچ وجه مشترک و نسبتی ندارد زیرا که اسم آمل علی القاعده مأخوذ از اَمردَ (نام باستانی رود قزل اوزن و قبیله ای که در آن ناحیه مسکون بوده) می باشد. به مناسبت آمول نامی از خشثریتی برده نشده است.". دیاکونوف معتقد است که قیام خشثریتی به استقلال کامل ماد منجر شد ولی همین سند این جنگ سرنوشت ساز مادها را که آشوریان بعداً سعی در کتمان آن داشته اند، در اینجا کنار می گذارد.

وی در ارتباط دادن نام نه چندان مشابه آمول با اَمَردَ راه اغراق میرود و برگرفته شدن نام آمول از اَمَردَ را بر خواننده تحمیل می نماید. گرچه مطرح شدن همین موضوع مقایسه آمل و آمول از سوی وی کمکی اساسی به حل قضیه می نماید. چون می دانیم به طور خلاصه مطابق اساطیر ایرانی "کیکاوس (پادشاه "سرزمین چشمه= پارتوکا، کاشان) از سمت کوه ارزیفیه (کرکس، عقاب) و از سر کوه البرز با عقابانش به شهر آمل مازندران فرود می آید و در آنجا به محاصره دیوان مازندران (آشوریان) می افتد ولی در آنجا به توسط قهرمان هفت خوان مازندران، رستم سگیستانی (در اینجا منظور کاسپیانی= منسوب به مردم سگپرست) دیوان را کشتار می کند و از محاصره دیوان نجات می یابد." خشثریتی پادشاه کارکاشی (کاشان) در ناحیه پارتوکا (سرزمین چشمه= ناحیۀ کاشان) بوده است. لابد از این روی هم بوده است که در اوستا ملقب به کی اوسن (کاوس، پادشاه سرزمین چشمه) گردیده است. او از پیش اسرحدون به شهر آمل مازندران گریخته بود.