یکشنبه، مرداد ۱۷، ۱۳۸۹

مکانهای اساطیری هبوط آدم، حوا، ابلیس و مار

یک لحظه پیش که کتاب تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم را ورق میزدم دیدم نوشته شده است:
" به اتفاق کلیه مورخین ملل جهان آدم از بهشت به کوه سراندیب؛ حوا به جده فرود آمدند... ابلیس به بسان و مار به اصفهان فرود آمدند (مروج الذهب، صفحه 24، جلد 1)." کوه بلند سراندیب باید هم منظور هیمالیا باشد و هم جزیره سیلان، چون یمه و یمی (خدا-انسانهای همزاد و میرای جهان زیرین) هم ایزدان سمت هیمالیا و هم سمت جنوب هندوستان و جزیره سیلان بوده اند. جده هم که معلوم است به سبب معنی نامش محل والدهً بشریت به شمار رفته است. بسان (خاک درخشان) نام شهری در اسرائیل بوده است که مطابق تورات اوج (عوج، غول اساطیری) بر آن فرمانروایی داشته است. سر انجام مسلم به نظر میرسد مار اساطیری هبوط کرده به اصفهان همان ماروتاش (مار-تن) ایزد اژدهاوش آتشین دم منطقه اصفهان بوده است. ماربین (مار درخشان) معبد همین ایزد به شمار می رفته است.
روایتهای شیعی دیگری متفاوت با روایت فوق وجود دارند که یکی از آنها را از وبلاگ منسوب به امام حسین به عینه نقل میکنیم:
مکان هبوط حضرت آدم و حوا از بهشت
شیطان چون نتوانست وارد بهشت شود ، پس نزد هر یک از حیوانات بهشت آمد و التماس کرد تا به واسطه آنها وارد بهشت شود تا آدم را بفریبد و هیچ کدام قبول نکردند تا اینکه طاووس را دید و به او گفت : مرا در خویشتن پنهان کن و پیش آدم ببر تا با حیله ای دشمن خود را از بهشت بیرون کنم .طاووس گفت : من این کار رو نمی کنم ولی تو را راهنمایی میکنم و پیش مار برو . شیطان راز خود را با مار در میان گذاشت و مار او را در بین دو نیش خود جای داد و او را وارد بهشت کرد . به هر حال شیطان آدم را فریفت و باعث هبوط او به زمین شد .
حضرت آدم (ع) بر کوه صفا فرود آمد و کوه صفا را به این دلیل صفا نامیدند که مصطفی و برگزیده او یعنی آدم بر آن فرود آمد. حضرت حوا بر کوه مروه فرود آمد و آن را به این جهت مروه نامیدند که "مرئه " برآن فرود آمد ، پس از برای آن کوه نامی از نام زن اشتقاق کردند.
طاووس در حوالی حبشه ، مار در اصفهان ، و شیطان هم بنابر "ناسخ التواریخ" در سمنان فرود آمدند . (منابع : اصول کافی ، علل الشرایع ، الخصال ، قصص الانبیاء راوندی ، حیوه القلوب.)
در زبان هیتی نام حوا به حووائی به معنی "هبوط کرده" است. نام در زبانهای هیتی-سامی نام "آد-ام" معنی "پدری که [میوه] خورد" را میدهد. نام ایزد اورارتویی ماه و جنگ یعنی خالدی در زبان هیتی به معنی "نگهبان ارگ-معبد" را میدهد که معبدش در شهر اردینی (شهر ماه روشن) در موسی سیر (به زبان هیتی واقع در بلندی؛ به زبانهای سامی یعنی محل لنگر انداختن در سفر دریایی یا آسمانی) قرار داشت. معلوم است که نوح دریای بزرگ خیالی همین خالدی خدا منظور شده است. چون خالدی به صورت حالیادا در زبان هیتی به معنی ساکن معبد- ارگ یا کشتی درخشان ماه است. ولی اساطیر ارامنه همسر او را تحت نام ساندرامت (الهه سر سبزی و جهان زیرین) ساکن کوه اندرون کوه آرارات معرفی می نمایند که مروت- هروت (ایزد کامل و جنگجوی) ابرها را برای باریدن بدان سوی رهنمون می شده است. لذا معلوم میشود چرا کشتی نوح از سمت بین النهرین اوتناپیشتیم به سمت موسی سیر و کوه نیسیر سمت کردستان ایران به سمت سر بالایی رفته و در قلهً کوه آرارات لنگر انداخته است.

هیچ نظری موجود نیست: