یکشنبه، مهر ۲۸، ۱۳۹۲

معنی فارسی نام جزیرۀ سِری

در افزوده های لغت نامه دهخدا در باره لفظ سَره آمده است "هم معنی پهن می‌باشد" بنابراین، این کلمه علی القاعده از تلخیص واژه فارسی مرکب سر راست یا یکسر (سر راست، مستقیم) عاید شده است که علی القاعده کلمه "یک" از اول یکسر حذف شده و با یک "ه" یا "ی" نسبت در آخر جایگزین شده است و یا در اصطلاح سر راست در اثر تکرار تلفظ و ساده شدن جز صامت "ست" از آخر آن حذف گردیده و آن تبدیل به سَرّه یا سَره شده است. این می رساند نام جزیره سِری از همین لفظ سره با افزون شدن علامت نسبت "ی" و حفظ علامت نسبت مترادف آن "ه" پدید آمده است. چون به توصیف ویکیپدیا ویژگی این جزیره هموار بودن نسبی آن است: "این جزیره فاقد پستی و بلندی بوده و نسبتاً مسطح است". معانی سوری (سرخ) و سِرّی مناسبت ویژه ای با موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی آن ندارند.

۶ نظر:

ناشناس گفت...

سپاس گذار خواهم بود اگر درباره ی
ریشه ی واژه((سیاه)) هم بنویسید.

Mofrad گفت...

ظاهراً کلمه سیاه (سیاک پهلوی) در میان لغات اوستایی و سانسک‍ریت دیده نمیشود٬ احتمالاً از ترک‍یب سی (گسترده) و اَک (اَه٬ بَد) عاید شده است. نام اکوان٬ دیو سیاه شاهنامه یعنی دارای بدی و سیاهی گواه آن است. در سانسکریت کلمه نیشا به معنی شب حاوی نام شهرهای کهن نیشا (نیسا) نام ایران از جمله نیشابور (پر از نیسا)است. نیسایه یعنی محل استراحت کاروانها در شب بوده است.

ناشناس گفت...

با سپاس از زمانی که به من میدهید.دو پرسش برایم ایجاد شد.
یکم_ آیا چم نیشابور ،ساخته نیک شاه پور نیست؟
دویم_اگرسی به چم گسترده است، واژه سیمرغ به چه چمی است.
ازین که مرا تحمل میکنید سپاسگذارم

Mofrad گفت...

فکر می کنم نیشاپور در واقع به معنی پر از نیشا (محل استراحتگاههای شبانه کاروانها) بوده است. چه نیشا (نیسا) ها فراوان بودند و این بزرگترین مرکز کاروانها بوده است. نهاوند هم یکی از این نیساها است.
سی مخفف سین است فکر می کنم این خود بر گرفته از سونای سانسکسریت است یعنی مشتاق اندیشیدن و متفکر و فیلسوف. گرچه به معنی بلندی هم هست.

ناشناس گفت...

ریشه واژه سپید چیست؟
با سپاس

Mofrad گفت...

فکر میکنم سفیداز ریشه سوَ یعنی فرخندگی و سودهی گرفته شده باشد.