مطابقت اَشوین ها با اشا (پرند) و اشی در اَوِستا

مطابق اساطیر مانوی "دوشیزه روشنی از اساطیر مانوی است که نور ربوده شده به دست دیوان را دوباره به سرزمین روشنایی برمی گرداند. در برگرداندن این نور، مهرایزد (روح زنده) با یاری زروان و مادر زندگی و… برای نجات انسان نخستین که نور او ربوده شده، در دست دیوان اسیرگردیده و در دنیای تاریکی افتاده، در تکاپو هستند. آنها انسان نخستین را نجات داده، نور را به او برگردانده و او را به سرزمین روشنایی بازمی آورند." (آرش اکبری مفاخر، باشگاه شاهنامه پژوهان).

دوشیزه روشنی سوار بر اسب سفید و حامیش مهر ایزد در اساطیر مانوی شباهتی به ناستیه (روشنایی مهربان) و ایزد خورشید مهر حامی او دارد: زوج اشوین ها (اسب سواران روز و شب) یعنی ناستیه (مهربان) و دسره (شریر، آسیب رسان) در وداها هم که – در کتیبه میتانی ها تحت نام ناستیه ها (مهربانها) یاد شده اند- همزادان مخاصم شب و روز بوده اند. به نظر می رسد اشوین ها در اوستا و کتابهای پهلوی تحت دو زوج نام اشا (پرند)-اشی و وای وه (هوای خوب، رام) و وَیو (هوا، فضا)، متصف به سوار بر گردونۀ درخشان و آسان رانده شونده، آمده باشند. بنابراین اصل واژۀ اشوین را می توان همان اَ-سه (نیست او، فضای خالی، آسمان) در نظر گرفت.