سه‌شنبه، شهریور ۳۱، ۱۳۹۴

معنی نام گرگرها و کنگرلوهای اران

با توجه به واژۀ سانسکریتی گرگرَ به معنی سبو و کاسه این مردم اخلاف اسکیتان (مردم دارای سبو و پیاله) به نظر می رسند. گروهی با توجه به مشابهت ظاهری نام کوتیان با اوتیان اران یعنی به ترکی و کردی منسوبین به آتش سرزمین منسوب به آتش مقابله کرده اند که خطا می نماید چه اوتی یعنی منسوب به آتش (آذری) یا همان ارانی کردی (یعنی منسوبین به سرزمین آتش) در عهد مادها وارد اران شده بودند چون کتب پهلوی تأکید می کنند که افراسیاب (مادیای اسکیتی) مردمانی را در کنار رود ناوتاک (رود قابل کشتیرانی، کورا) سکنی داد. نام این گروه سکایی در عهد ساسانی با پسوند نسبت ترکی "لو" کنگرلوها خوانده میشد. واژۀ کنگر در اینجا می تواند ملخص کان آگر (آتش اجاق خانوادگی) بوده باشد که این سکاها آن را می پرستیده اند. بنابراین به نظر میرسد کنگرلوها خود همان آلوانی ها/آگوانیها/ارانیها (منسوبین به سرزمین آتش) یعنی قوم فرمانروایی اران بوده باشند. موسی خورنی اران خردمند اساطیری را از قبیله سیساک (شاشاک= مردم دارنده توتم بزکوهی/سکا) آورده است. استرابون از سکاشنه (سرزمین سکایان) در اران نام برده است که یادآور نام ناحیه شکی در اران است. یعنی در مجموع چنین بر می آید هر سه قبیله کوتی/اسکیت (گرگر)، اوتی (کنگرلو) و سکا (شیشاک) در اران سکنی داشته اند. حتی ماساگتها (آلانها) که در کنار رود سمور در ناحیه مَسکت منزل گزیده بودند. بعدا هم قبایلی از تبار آلتایی نظیر خزر و بیات/تساودیاتسی (اسب سالار) بدیشان اضافه شد.
اگر نام کبرسِ کنگرهای خزری/پچنگی را که مجارها شکست داده بوده اند بر گرفته از گبر/کبر زبانهای ایرانی و به معنی خفتان پوش بگیریم، آن وقت نام کنگر لو در زبان ترکی به معنی صاحب مانع خونریزی=کان گورولو (خفتان پوش) خواهد بود. بر این پایه اوتی ها به غیر از کنگرلوها بوده اند.

هیچ نظری موجود نیست: