معنی هند و ایرانی نام روز شنبه

یک منبع چینی از قرن هشتم میلادی از وجود ایام هفته به نام یو شمبت (روز تعطیل)، دو شمبت، سه شمبت، چر شمبت، پنج شمبت، شش شمبت و شمبت در ایران نام برده است. بسیار جالب است که نامهای شَمَ-پاتَ و شَمبه- آیَتّی (شنبت) در سنس‍کریت به ترتیب معانی قابل توجهِ، روز افتادن استراحت و روز مقیاس و معیار می باشند. تکراری افتادن نام ایام هفته در ایران با اعداد ترتیبی و واژۀ شنبت، نه نشانگر معنی استراحت آن (شَمَپاتَ) که معنی نام عبری شنبه یعنی شَبّات نیز هست، بل‍که نشانگر معنی روز مقیاس و معیار آن (شَمبت) است که در زبانهای سامی مرسوم نیست. جزء پَت در معنی سنس‍کریتی ش‍کاف دادن و شیار انداختن در اینجا همچنین یاد آور معنی ایرانی شنبه (شَن مَئویه اوستایی، علامت شیار) است. ش‍کل لاتینی شنبه یعنی سَمبتی نیز مطابق هیئت هند و ایرانی آن (شمبت) است. در کتاب منتهی الارب معنی نام روز شنبه، شیار آمده است. شیاری که به علامت روزهای هفته روی دیوارها یاد داشت میکرده اند. z=sh

.शम m. zama rest, समा f. samA day, पात m. pAta falling

.शम्ब m. zamba meter, आयत्ति f. Ayatti day

روزهای هفته را با کشیدن تعداد شیار های نشانگر آن روز مشخص می کرده اند. در سنسکریت نظایر دیگر دارد:

सूना f. sUnA injuring, पात m. pAta falling down, माय adj. mAya measuring.