مطابقت هاربۀ کاسیان با آنزو و اهورامزدا و زَروان

به نظر می رسد در تجسم شکل سیمرغ ایرانیان اختلاف بوده است. احتمال زیاد دارد اهورامزدا (خدای دانای آسمان) در اصل همان آنزو (دانای آسمان) در نزد سومریها بوده باشد. چون استاد پورداود به نقل از اوزبیوس (340- 263 میلادی) به نقل از فیلوس بیبلوس (130- 80 میلادی) از زبان زرتشت میگوید "اهورامزدا (خدای دانا) را سری است مانند شاهین، نخستین و جاودانی و فناناپذیر است نه از کسی تولد یافته است و... آفرینندۀ کلیۀ چیزهای نیک است". (جلد اول یشتها، صفحه 39). بر پلاک نقره ای اواخر ساسانی، زایش اهورامزدا و اهریمن از زروان، تصویر زروان بالدار رسم شده است. این گفته که اهورامزدا از زروان بیکران متولد میشود دلیلی بر ارتباط اساس این ایزدان است.

آنزو (خدای آسمان) در نزد کاسی ها هاربه (خدای کامل آسمان) نامیده میشده است و با انلیل (ملقب به سِرو) معادل گرفته میشده است. طبق قاعده (معادل شدن ه و ب با س و و) هاربه صورتی سَروَ در سنسکریت به معنی آسمان و جهان و مأخذ نام زروان است. اسطورۀ زایمان زروان قدیمی به نظر نمی رسد. می توان تصور کرد زئیریچ (سبزی) و سئوروَ (آسمانی) وندیداد که رقیبان امشاسپندان امرداد و شهریور به شمار رفته اند در اساس نامهایی بر تموز و انلیل بوده اند.