ثاتَئیرو نام اوستایی سرزمین تاجیکان (دریها)

ثاتَئیرو: (اوستایی). نامی که در بند 14 مهریشت اوستا آمده و مفهوم آن در فرهنگ واژه های اوستایی احسان بهرامی، گیاه خوراکی دام و انبار گیاهینه آمده است: «آن جایی که شهریاران دلاور، سپاهی آراسته فراهم کنند؛ آن جایی که برای چارپایان ثاتَئیرو کوهستان‌های بلند و چراگاه‌های بسیار آماده شده است؛ آن جایی که دریاهای ژرف و پهناور، گسترده شده است؛ آن جایی که رودهای فراخِ کشتی‌ رو با انبوه خیزاب‌های خروشان به کوه و سنگ خارا بر می‌خورند و می‌شتابند به سوی مرو و هِرات و سُغد و خوارزم».

در این رابطه نام سُغد را در سنسکریت می توان به معنی محل تهیه سبزه و علوفه معنی نمود:

.सुवति verb suvati {sU} produce, घास m. ghAsa meadow or pasture grass

واژۀ ثاث (تات) نیز به صورت سَسَ در سنسکریت به معنی علف و چمن آمده است. بنابراین ثاتئیرو مترادف دروپیکی (دربیک، دری) به معنی دارندۀ غذای گیاهی است:

.सस m. sasa (thatha) grass, इरा f. irA food

نظر به محل ثاتَئیرو که با مرو و هِرات و سُغد و خوارزم پیوسته است و نیز با توجه به نامهای سکائیان برگ هئومه و پارسیان دروپیکی (دارندگان گیاه خوراکی و دارویی، دربیکان، دریها) و دادیکان (منسوبین به عصاره گیاه مقدس، تاجیکان) در آن سمت، از ثاتئیرو همانا سرزمین تاجیکان (دریها) مراد بوده است: هرودوت از مردمی به نام دادیک (دارندگان نوعی درخت مقدس) در افغانستان یاد کرده است. حسن پیرنیا اینان را اسلاف تاجیکان دانسته است. تصور میشد مایا مادر گوتمه بودا از قبیله سکیا (سکا) هنگام تولد فرزند به ساقۀ این درخت dadha چنگ زده بود. هاروی کرافت، گوتمه بودا را با گائوماته بردیه (سپیتاک سپیتمان پسر خوانده کوروش) حاکم دربیکان سمت بلخ و ناظر امور دره سند یکی می داند. نظر به معنی نام دروپیکیان/ دربیکان/ دریها (دارندگان گیاه دارویی) یا همان سکائیان پارسی برگ هومه اینان همان اسلاف دری زبان کنونی افغانستان و تاجیکستان بوده اند. واژۀ تات به صورت تَتوَ tattva در سنسکریت به معنی عصاره گیاهی است. تاتهای سمت دره قیزیل اوزن اعقاب دربیکان مهاجر به این ناحیه به نظر می رسند که در منابع یونانی و رومی از ایشان یاد شده است.