در باب مطابقت معنی نام فریدون شاهنامه و ثراتئونه اوستا با کوروش

گروهی از ایرانشناسان معتقد هستند، کوروش که بنا به منابع یونانی و رومی ایرانیان او را پدر می خوانده اند، همان فریدون پدر اساطیری ایرانیان و سر سلسله نوذریان (هخامنشیان) و پدر آروکّو (ایرج) و چیش پیش دوم (منوچهر، فرزند منوش/هخامنش) است. در باب ارتباط لغوی کوروش (مرد سیلابی) با فریدون گفتنی است که نام فریدون را به هیئت اوستایی فریَ-ایتی-ون می توان به معنی منسوب دوست منش یعنی مترادف نام عنوان خاندان کوروش یعنی هخامنشی گرفت. از سوی دیگر نام فریدون در هیئت اوستایی فرَئِتَ-ون (روان شونده) مترادف با خود نام کوروش (یعنی مرد سیلابی) است. یعنی نام فریدون مفهوم دو بُعدی داشته است. می دانیم عنوان اوستایی خود کوروش/فریدون یعنی ثراتئونه هم در اوستا به معنی منسوب به رودخانه است و مطابق هرودوت، آستیاگ در خوابش کوروش بطن دخترش ماندانا را مانند سیلاب جهانگیر می بیند.

نام کوروش/ثراتئونه در عرصۀ اساطیر از سویی در رابطه با سمبل کوروشای تارگیتای پیشدادی پدر اساطیری سکاها است؛ کوروشایی که ترکیبی از شیر (ایرج)، بزکوهی (تور) و مار (سلم) به شمار می رفته است و از سوی دیگر در رابطه با تریته /تریتهه (سه تن، محافظ) پسر آپتیه (ساکن آبها) در وداها است که او در اساس همان معبود کوروش یعنی مردوک کشنده اژدهای چند سر تیامات، به عنوان محافظ بابل و پسر اِئا (ایزد معبد آبها) است که اسطورۀ وی در عهد هخامنشیان به وداها در درۀ سند (هند) راه یافته بوده است.