معنی محتمل کرمانشاهان

نام کهن کرمانشاه در منابع آشوری و یونانی یعنی خمبادان (همپادان، سمپادان) و سامبان را میشود به معنی پایگاه مردم انجمنی گرفت که این معنی نام کهن دیگر آنجا یعنی ساکسوکنو (محل انجمن نیرومند) نیز به نظر می رسد:

सङ्घ m. saGgha association, सागुण्य n. sAguNya superiority

از سوی دیگر فکر میکنم نام شهر کرمان هم از گرمان یعنی مردم انجمنی گرفته شده باشد. چون منابع آشوری و یونانی نام مردم کرمان را همچنین به مادهای دوردست و ساگارتی نامیده اند که مترادف با گرمان به معنی مردم انجمنی هستند. این می تواند نشانگر معنی نام اصلی نام کرمانشاه (گرما-شَیَن) به معنی محل مردم مادو/ساگارتی/لولوبی/مغ/گوران بوده باشد که جملگی در زبانهای سامی و هندوایرانی به معنی مردم انجمنی بوده اند. می دانیم کرمانشاه هم محل این مردم به شمار رفته و میرود:

ग्राम m. grAma troop, ग्राम m. grAma people.

واژۀ هَگمه (همه) در نام هَگمتانه (همدان، محل اجتماع مردم) هم اشاره به نام ماد (مادو، به اکدی به معنی انجمنی) به نظر می رسد و نام باستانی همبادان کرمانشاه می تواند در اساس از واژۀ همبدهه (=سمبدهه) به معنی اجتماع و اتحادیه اخذ شده باشد:

सम्बध m. n. sambadha alliance.