جمعه، خرداد ۳۱، ۱۳۸۷

معنی کلمهً اوستایی سونو مذخه

معنی کلمهً اوستایی سونو مذخه
در وندیداد یعنی اوستای متأخر فقره26 فرگرد هفتم از جانور یا حشرهً موذیی به نام سونومذخه اسم برده شده است که تعیین و شناسایی آن موجب بحثهای فراوان شده است: از جمله سید حسن تقی زاده مقاله ای را به انگلیسی برای شناسایی آن بدان اختصاص داده و آنرا با حشره ریز گیاهی سن یک دانسته است. عده ای آنرا مرکب از دو نام سن و ملخ گرفته اند(از جمله هاشم رضی در وندیداد مفصل چهار جلدی خود). در ترجمه پهلوی وندیداد آن را عنکبوت معنی کرده اند.از این میان ترجمه کانگا که آن را مگس سگ معنی نموده است منطقی می نماید چه در سرزمین مغان یعنی آذربایجان کلمه سن ناشناخته است ولی بدن سگها در منطقه پر از مگسهای زرد سمج و گزنده ای است که برای همه شناخته شده است و در آذری به نام ایت میلچگی یعنی مگس سگ نامیده میشوند.چون سگ نزد مغان موجود بسیار محترم و مقدس به شمار میرفته است، بنابراین از مگس سگ آزار دهنده و سمج سگان حشرهً بسیار منفوری اراده میشده است. لابد این سگ مگسان تن سگان بعد از هنگام طعمه قرار گرفتن تن مردگان در دخمه های رها شده زرتشتیان توسط سگان، مسببین کرم زدن و تعفن اجساد به شمار میرفته اند. بنابراین در اساس ترجمه نادرستی از این فقرهً اوستایی صورت گرفته است. چه کلمهً اوستایی ائو-گزد- ستمه(سخت گزنده و درد و آسیب رسان) به معنی بر عکس خود به معنی یارمندترین گرفته شده است. ترجمه فقرات 25و 26 فرگرد هفتم وندیداد در واقع باید از این قرار باشد:"[پرسید زرتشت]. ای دادار گیتی استومند، ای اشو. چگونه آن مردمان پاک و طاهر می شوند ای اشو اهورمزد، که نسا را با پلیدی نزدیک آب یا آتش به ناپاکی فراز برند. آنگاه گفت اهورا مزدا: ناپاک هستند ای زرتشت به آن به کردار سگ مگس سخت گزنده [و لجوج] بوند. آنان که نسا پوسندگان دروند(هستند). به آن به [کردار]بی آبی و بی گیاهی به شدت آسیب رسان و گزنده بوند(دراین جمله سونو مذخه به اشتباه با سن یکی گرفته شده)؛ که نسا پوسندگان دروند [هستند]."

۱ نظر:

ناشناس گفت...

جناب مفرد درود بشما
احوالاتتان چطور است؟ نمی دانم درباره کتیبه ی تازه یافت شده در خارگ چیزی شنیده اید یا خیر. چند تلاشِ به دیدِ من "نافرجام" در این زمینه انجام شده است. خواستم بدانم دانسته های شما در بابِ خط میخی چقدر است. و آیا شما می توانید این کتیبه یا بخشی از آن را بخوانید؟
ضمنا عکسِ کتیبه را قطعا از راه اینترنت می توانید در سایتها بیابید
بدرود