شنبه، آبان ۲۵، ۱۳۹۲

ریشۀ نام کوه البرز (هرابرزئیتی اوستا)

Kurdevan Îftixarî یکی دیگه از واژه‌های ِمورد ِبحث واژه‌ی ِالبرز (نام ِکوه) بود که گفته‌شد این اسم هم کوردیه. شاید این جمله خیلی هم دقیق نباشه ولی همچین بی‌خود و بی‌جهت هم نیست. نام کوه ِالبرز در اوستا harā-bRzaitī است(Kanga, p581) که اجزای ِاین اسم در نهایت ِتعجب هنوز در زبان ِکوردی موجود است. «هه‌ره»‌ به معنی «خیلی زیاد» و «به‌رزایی» به معنی جای «بلند» و «بلندی» در کل به معنی جای «خیلی خیلی بلند».
Javad Mofrad برزئیتی را می دانستم که به معنی بلندی است ولی معنی درست جزء هرا را پیدا نمی کردم. معنی نگهبانی که برای هرا در نظر میگرفتم. منطقی به نظر نمی رسید. این برداشت شما کاملاً منطقی و قابل پذیرش است.
hara Majed Kurdistani و اشکال دیگرآن بصورت har , hard ،harig در کوردی علاوه بر معنی زیاد به معنی کوه، زمین، خاک، گل و لای هم آمده است وهمه از یک ریشه می باشند نتیجتا در معنی البرز بصورت های خیلی بلند، کوه بلند ،زمین بلند جلوه گر میشوند احتمالا erath انگلیسی نیز همریشه با آنها ست همچنین احتمال دارد (ارض) عربی به معنی زمین نیز دخیل از زبان های ایرانی باشد و همچنین ar عبری به معنی کوه. در یک ضرب المثل کوردی آمده (بده لة هةرد و مةده لة پردی نامةرد) یعنی از کوه بگذر و از پل نامرد مگذر! که در اینجا صراحتا hard به معنی کوه آمده نتیحتا به نظر بنده البرز به معنی کوه بلند باید در نظرگرفته شود.
Javad Mofrad شکل اوستایی هه ره (بسیار بلند و رسا) هئوروَ است. شکل کُردی هه ره حلقه واسط بین هَرا (در هرابرزئیتی) و هئوروَ است تا حالا ندیده ام محققی متوجه این نکته مهم شده باشد.
Javad Mofrad در فرهنگ هه ژار هم به درستی هه ره به معنی علامت صفت عالی گرفته شده است. بسیار بلند و بسیار بزرگ و... در پهلوی علی القاعده به شکل هل و ال و ئول هم آمده اند که به همین معنی هستند.
Javad Mofrad وارد کردن واژۀ پهلوی ئول (بلند و بالا) از سوی من که از ریشه اوستایی اورو (بزرگ و بلند و دراز) است و جدا از ریشه کُردی و اوستایی و پهلوی هه ره و هل و اَل (به معنی بسیار و رسا) در این رابطه اشتباه بود که بدین وسیله اصلاح میشود.

هیچ نظری موجود نیست: