معنی نامهای قدیمی شهر اردبیل

بر اساس اینکه رود کامبوزس آذربایجان در نقشه های بطلمیوسی همان رود بالیقلی چای اردبیل است، و در سرچشمه آن شهری [لابد با همان نام رودخانه آن] علامت گذاری شده است، پس نام کامبوزیس/کامبوجیس به معنی جای کامیابی در اینجا ربطی با همان نام ارت وت (به سانسکریت یعنی دژ کامیابی و آرزویی) یعنی نام اردبیل در منابع ارمنی دارد. نام روتومانی (خانه برکت) آنجا در کتیبه اورارتویی رازلیق نیز گواه آن است. نام دیگر اردبیل یعنی باذان فیروز (دژ پیروزی و کامیابی) نیز به همین معنی است. از اینجا معلوم میشود نام اردبیل به صورت ارتَ-ویل/اردبیل در واقع به معنی شهر و دژ کامیابی بوده است. این معانی نامهای کهن اردبیل باعث شده است که آنجا در شاهنامه تحت نام دژ بهمن (خانه نیک) با نینوا (شهر مطبوع و دلپذیر) که توسط کیخسرو (کیاخسار، هوخشتره) فتح شده، مشتبه گردد. در نقشه های بطلمیوسی در سمت شمال شرقی آذربایجان شرقی شهر دیگری به نام کوبینا (شهر چشمه آب خوب) دیده میشود که یاد آور خیاو (چشمه آب خوب) درسمت پیشکین/مشکین شهر است.