محل کلیدی اساطیری شیچیکان، شَسپیگان

در کتاب پهلوی دینکرد محلی در سمت آتشکدۀ آذرگشنسب قدیمی در سمت بین کوه سهند و دریاچه ارومیه که به دو صورت شیچیکان (محل قضاوت و داوری) و شَسپیگان (محل منسوب به فرمانروا) خوانده شده است، با روستای چیکان (زادگاه نگارنده) مطابقت دارد که در سال 1348 دو مُهر با حروف اوستایی و پهلوی از زیر بنای مسجد آن پیدا شد. در پنج کیلومتری شمال شرق آن در سمت دامنه کوه سهند خرابه های معبد گایین گبه (محل زمزمه سرودهای دینی) موجود بود که نقش ماه و ستاره بر ساروج و آجرهای سبز لعاب قالب زده بودند که مسلم می نماید همان آتشکده قدیمی آذرگشنسب در دامنه کوه سهند بوده باشد که آتش آن در عهد خسرو انوشیروان یا خسرو پرویز به شهر شیز (تخت سلیمان) منتقل شده بود. این محل را در آواخر سال 1356 به وزارت فرهنگ و هنر وقت گزارش کرده و جواب پر مهر و تشویق کننده رئیس آن اداره دریافت کردم. ادامه گزارش را دکتر بهمن سرکاراتی هم تا حدودی در جریان آن بود، استاد بهروز ثروتیان می خواست از نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز منتشر نماید که به انقلاب بر خورد نمود.

کلید اساطیر بودن این مکان از آن جاست چنانکه استاد پورداود در جلد دوم یشتها و جلد دوم یسنا (نقل به مضمون) می آورد: "کیخسرو هنگام غلبه بر افراسیاب در آتشکده آذرگشنسب قدیمی در بین کوه سهند و دریاچه ارومیه بود." از اینجا معلوم میشود که کیخسرو همان کیاخسار است که مادیا کشورگشای اسکیتی (تورانی) را در آذربایجان غافلگیرانه به قتل رساند و این ما را به مطابقت پادشاهان ماد و کیانی رهنمون میگردد.