پنجشنبه، دی ۲۰، ۱۳۸۶

منشاً نامهای اهورا مزدا و اهریمن

تأملی در تثلیث خدایان کهن آریایی بر پایه کتیبهً متی وزه پادشاه میتانی

در کتیبهً متی وزه (قرن چهاردهم پیش میلاد) از خدایان معروف آریایی ها تحت نام زوج خدایان خورشید و ماه میثره و میثرا، زوج خدایان وارونا(ایزد قانو.ن و آسمان شب، اهورا مزدا/برهما) و وارونی (الههً شراب)، خداوند ایندره (بهرام ایزد جنگ و رعد و برق) و سرانجام از ناستیه ها (ناستیه و دسرهً وداها، در اصل ایزدان روز و شب) نام برده شده است. از این میان زوج نام اخیر بسیار توجه می باشند چه اینها که اشوین (پاکان) نیز نامیده شده اند به ترتیب به معانی متضاد مهربان و شریر می باشند که به وضوح یادآور اهورا مزدا (برهما، خالق دانا) و اهریمن(ائیریامن، شیوا= خجسته در هردو معنی خوب و بد آن) می باشند. از اینجاست که نام دومی به دو صورت متناقض ائیریامن(مهربان) و اهریمن (شریر) به اوستای نیاکان ما رسیده بوده است. نظر به اینکه دو زوج خدایان این متن یعنی میثره ها و وارونی ها هر یک شامل یک خواهر و برادر است لذا ناستیه های این متن میتانی نیز باید خواهر و برادری در نظر گرفته شده باشند. نامهای ناستیه ها (اشوینها) مطابق با زوج ایزدان ایرانی اشا و اشی، رام و رامنین، ائیریامن مذکر و مؤنث و همچنین منشاً زوج خدایان اهورامزدا(برهما) و اهریمن (شیوا) هستند. .

هیچ نظری موجود نیست: