معنی محتمل اِلی پی (نواحی واقع در شرق استان کرمانشاهان)

نام اِلی پی میشود ترکیبی از اِلی و پسوند جمع عیلامی په محسوب داشت؛ یعنی سرزمین منسوب به اِلی ها و کلمه اَل در سانسکریت (=آرَ اوستایی و پیشوند هَل کُردی) به معنی نیرومند است. بنابراین میشود در مجموع آن را سرزمین منسوب به قوم نیرومند گرفت. این نظر یک پشتوانه تاریخی دارد و آن اینکه در یک کتیبه آشوری معروف به لوح سنگی اول نمرود از شهر زاکروتی (ساگارتی که نامشان با نام کوهستان زاگروس میشود) و مادهای نیرومند در کنار هم یاد شده است. نظر به مطابقت شهر زاکروتی (سنگ کنان، غارنشینان) با کُردان گوران (گَور- ران= غارنشین) و شهر کرمانشاه (کرماشین= محل غارها) یا همان بیت همبان/خمبان (شهر تاق و غار) نام مادهای نیرومند با مردم اِلی پی قابل تطبیق میگردد. نام الیپی (توانایان، زیبا و زینت یافتگان) سوای نام مادهای نیرومند (نجبای مقتدر) به وضوح یادآور نام قبیله مادی آریزانتیان (قوم نجبا) در خبر هرودوت نیز می باشد.

به احتمال زیاد مردم باستانی لولوبی-لولوپی (به سانس‍کریتی یعنی بسیار خرابکار، به کُردی یعنی منسوب به گرازان) همین ساگارتیان (منسوب غارنشینان= به احتمال زیاد منظور منسوب به گُرازان) بوده اند. نقش آنوبانی نی سلطان لولوبی در سرپل ذهاب نیز گواه این نظر است. این می تواند گواه آن باشد که گراز توتم مردم لولوبی/ساگارتی بوده است.

بر این پایه نام کوهستان زاگروس هم در اساس زاگ-وراز یعنی زادۀ گراز بوده است که تر جمۀ نام لولوبی در هیئت کُردی لُولی-بی (بچه گراز باشنده) است.