وجه تمایز و اشتراک ثراتئونه اوستا با تریته و ترائیتنه ودایی

از قرار معلوم در اسطوره تریته/ترائیتنه، کوروش سوم و معبودش (مردوک) در هم آمیخته و یکی شده اند. نام تریته در مفهوم محافظ و نگهبان مترادف نام کوروش است و هیئت ظاهری نام مردوک در زبانهای هندوایرانی می توانست به معنی مار افعی (مر- دوهکهه= اژی دهاک) گرفته شود. تریته (محافظ یا سومی) فرزند آپتیه (مستقر در آبها= ائا) یکی از خدایان کم اهمیت ودایی است که در همان مقام مردوک (معبود کوروش) کشندۀ تیامات اژدهای چند سر (اژی دهاک سه سر) است. ولی ثراتئونه در مقام کشنده اژی دهاک (آژدهاک، آستیاگ پادشاه) خود همان کوروش (فریدون) است: ترائیتنه (سه تن) که توسط ایندره (کشنده دشمن) حمایت میشود نه قابل مقایسه با ثراتئونه (رود سیلابی= کوروش) بلکه قابل مقایسه با خود اژی دهاک سه سر (مردوک دارنده تن سه برابر= ترائیتنه) است که طبق باورهای ایرانی سرانجام توسط پهلوان دشمن شکن اوستایی گرشاسب/رستم (شکست دهنده "دیوان مازندران= آشوریان") نابود میشود. ضحاک (خندان) و اژی دهاک (اژدها وش) در مقام خدایگانی مطابق آشّور (خندان) و مردوک (دارنده سمبل مار موش هوشو) هستند. این ها از حماسه های ودایی در رابطه با یوذیشتیره (شهریار جنگاور، کیخسرو) با کوروها (تورانیان، دارندگان توتم بزکوهی) هستند که از حماسه جنگ بزرگ کیخسرو با تورانیان گرفته شده اند. یک تحقیق مفصل در مطابقت معانی نامهای گودرزیان و نوذریان و کیانیان اردوی کیخسرو با نامهای سرداران اردوی یوذیشتیهره لازم است که انجام شود. این اساطیر ایرانی با تسلط ایرانیان هخامنشی بر دره سند در آنجا بومی شده است. کاکشیوان (اژدهای خندان) پسر دیرگاتمه (بسیار تاریک) یا گوتمه مونی (ح‍کیم حافظ سرودهای دینی) که نام و نشانش با تراتنه مربوط است با مردوک (اژی دهاک بابلی) پسر ائا (ایزد خرد و آبهای ژرف) مرتبط می نماید. از آنجاییکه از سوی دیگر او از درباریان یوذیشتیره به شمار آمده لذا در اینجا نشانگر نام اژدهاک خبر موسی خورنی یعنی آستیاگ است که توسط کوروش (ثراتئونه/فریدون) به قتل می رسد. از قرار معلوم عنوان گوتمه (حافظ سرودهای دینی) در هند، مانند زرتوشترا (دانای سرودهای کهن) و گائوماته (دانای سرود دینی) در ایران، به موبدان بزرگ حافظ سرودهای دینی کهن اطلاق میشده است. بعلاوه آن به صورت لقبی در مورد خدایان علم و خرد بابلی ائا و نبو نیز به کار می رفته است.