معنی نامهای خوارزم و سمیرامیس

نام خوارزم را به درستی مرکب از خوار و زم گرفته اند ولی در تعیین معنی آن در معانی سرزمین خورشید یا سرزمین پست به توافقی نرسیده اند. معنی نام های تاریخی و اساطیری ملکه ماساگتهای باستانی سمت خوارزم یعنی سمیرامیس کشنده کوروش و شامیرام کشنده "آرا" (ایرج، منظور کوروش) که هرودوت و موسی خورنی خبر داده اند، معلوم می نماید که نام خوارزم به معنی سرزمین دارای زمستان خارا و سترگ بوده است؛ چون نامهای سمیرامیس (سمیرام) و شامیرام مرکب از کلمات شمی (سَمی، یعنی سرما و زمستان) و رَم (یعنی زننده و آسیب رساننده و کشنده) می باشند. خود کلمه معرب شمال در واقع اساس ایرانی دارد و با کلمه سانسکریتی همیالیا (منسوب به جایگاه سرزمین برف و سرما) هم ریشه است و آن از زبان کاسیان غرب ایران (اسلاف لُران) به اعراب رسیده است، چه شیمالیا در باور کاسیان الهۀ کوههای پر برف به شمار می رفته است.

هرتسفلد و شوارتز خاور شناسان آلمانی جابجایی واجهای (س ، خ)را مشخص نموده اند و ماکوآرت خاور شناس دیگر آلمانی هووارزم Huwarasm را در کتیبه های هخامنشی برابر با واژه خوارزم امروزی میداند.

هو-ورثم را به این شکل می توان دارای سپر و جوشن خوب معنی کرد. ماساگتهای این نواحی هم جوشنپوش بوده اند. شاید نام تومیریس را هم بشود به صورت تومَ ورِث یعنی کاملاَ جوشن پوش بازسازی کرد.

الان که بعد از مدتی واژه های تومیریس و خوارزم و مرگیانه و خوراسان را دو باره از لغات اوستایی و سانسکریت مورد بررسی قرار میدهم آنها را به ترتیب به معنی دارای نیزه و زوبین نیرومند (کتسیاس هم میگوید کوروش به زخم نیزه در سمت خوارزم در گذشت)، محل افسار خوب اسب، محل راه و محل راههای خوب (خو-راس-ان)می یابم. بدین ترتیب خوراسان (در هیئت خو-راس-ان) و پارت (سرزمین گذرگاه و راه) و خونیرث (سرزمین راه درخشان)با هم مترادف خواهند بود.

نامهای اوستایی تخموروپه (به اوستایی و سانسکریت یعنی پهلوان سرزمین راه) و تهمورث (پهلوان راه) و یَمه (یامَ در سانسکریت به معنی منسوب به راه و ارابه) به وضوح ارتباط این نامهای اوستایی را با نامهای خراسان (خو-رسَ-ان یعنی محل دارای ارابه های خوب) عهد باستان نشان میدهد. بر این اساس ائیرنه وئجه سردسیری هم در واقع همین خراسان شمالی بوده چه ائیرینه وییَجه در اوستایی و سانسکریت به معنی سرزمین ارابه مقدس (ارابه ایزد خورشید) بوده است. خود واژۀ ائیرینه هم به صورت ایریَیانه iryayAnaدر سانسکریت به معنی "ارابۀ [شریف و مقدس]" است.