اصلاحیۀ رساله زادگاه زرتشت تألیف مودی

رساله زادبوم زرتشت تألیف مودی که توسط رشید شهمردان ترجمه شده و از طریق مجله بررسیهای تاریخی منتشر شده است در دو شماره در مجله تخصصی نور قابل دسترسی است. من سالهای طولانی در ادامه راه مودی در روی این رساله تلاش کرده ام و انحرافی که مودی در تعیین زادگاه مرتکب شده در این می بینم که وی برای تعیین زادگاه زرتشت کوهی به نام اسنوند و شهر و روستاهایی را در دست داشته است با نام آمل (پرآب)، دارجه زبره (پیچ رود دارجه، رودی که از پای اسنوند جاری است)، هروم (محل نگهبانی یا هراک که در عهد اسلامی با ارومیه مشتبه شده)، برزه (محل واقع در بلندی، همان هروم)، شیز، گزنا (جزنق در جوار مراغه که آتشکده آذرگشنسب در آن قرار داشته). وی در یکی بودن کوه اسنوند با سهند تردید کرده و جای کوه اسنوند را در سمت ارومیه جستجو می نماید که در نهایت به نتیجه نمی رسد و در عهد رضا شاه سر راه خود از انگلیس به هند از آذربایجان بدون نتیجه درست می گذرد. شهر آمل (پر آب) همان افراهروذ (دارای رود فراخ، مراغه) و گزنا (جزنق، محل جنگجویان) همان روستای علمدار مراغه، شیز (تخت سلیمان از توابع معروف مراغه) و هروم (هراک) یا برزه که با ارومیه مشتبه شده همان روستای هرق است که دژ دفاعی شهر جزنق- برزه در تپه طاقدیسی کنار آن قرار گرفته بوده است. و سرانجام روستای دارجه زبره (روستای واقع در پیچ دارجه) مطابق روستای مغانجیق (مغان-جیک یعنی جایگاه مغان) است که غار های کهن گیرک کهلر (در واقع غار گرگان زادگاه زرتشت کتب پهلوی) در کنار آن قرار گرفته است.