در گرهگاه تاریخ اساطیری و تاریخ مدون ایران باستان

سه زوج برادر درباری معروف عهد کوروش به نحوی از انحاء با هم مطابقت می نمایند.

1- کتسیاس میگوید سپنداته (گائوماته بردیه مغ) پیش از رسیدن به مقام نیابت سلطنت کمبوجیه (در هنگام سفر جنگی وی به مصر) حکمران بلخ (شهر مقدس) بود. بنا به خبر تروگ پمپه، گائوماته بردیه برادری به نام اورپاست (شخص مانند ببر باشنده= تیگران) داشته است که حامی وی بوده است.

2- زریادر/زریر (دانای دعاهای دینی کهن) و برادر بزرگترش ویشتاسپ (ویشتَ-سپه= سگ جنگی) از همین خاندان سپنداته در همان عهد سپنداته- زرتشت سپیتمان می زیسته اند. مطابق خارس میتیلنی اینان به ترتیب فرمانروایان آذربایجان و "ماد و کشور سفلی (به اوستایی و سانسکریت اَاور-ارتهه/اردهه = اورارتو)" بوده اند. گزنفون و موسی خورنی به جای نام ویشتاسپ (سگ جنگی) نام تیگران (منسوب به ببر) را فرمانروای ارمنستان/اورارتو در عهد کوروش ذکر میکنند.

3- مطابق کتسیاس، کوروش بعد از به سلطنت رسیدن و قتل آستیاگ و داماد و ولیعهدش سپیتمه با آمیتیس دختر آستیاگ و همسر سپیتمه ازدواج نمود و فرزندان او سپیتاک (فرد سفید) و مگابرن (درنده نترس) را [از محلهای حکمرانی سابقشان برداشته] به ترتیب به حکومت دربیکان سمت بلخ و ورکانه (گرگان) بر گماشت.

هرتسفلد معتقد است که سپیتاک سپیتمان حاکم دربیکان سمت بلخ همانا خود زرتشت سپیتمان است. براساس قبول نکات فوق معلوم میگردد که این شخص همچنین از نظر تاریخی خود همان سپنداته گائوماته بردیه شوهر آتوسا دختر کوروش است که هرودوت میگوید مردم آسیا از قتل این مصلح اجتماعی، دریغ خوردند.