نظری در باب معنی هون و تاجیک و تازی

هون را درزبان مغولی به معنی شخص [سرور] گرفته اند. هیه در ختنی به معنی مالک و صاحب و هو درسغدی به معنی پیشوا وسرور و نجیب آمده است. ولی احتمال دارد معنی اصلی هیون چنانکه در سانسکریت محفوظ مانده از ریشه هه به معنی ترسناک بوده باشد. چه نام چینی ایشان یعنی هسیونگ نو در زبان چینی بردگان هراس انگیز و نام ترکی ایشان قرخیز (قورخی ایز) به معنی ترسناک ها بوده است.

با توجه به فرم کهن تاژیک نام تاجیکان که محمود کاشغری در لغات الترک به کار برده است. می توان با مقایسه نامهای کاتوزی (پرستنده توزی= موجود کوه زی/بزکوهی) و توژیک (منسوبین به بزکوهی، ازعشایرقدیمی و بزرگ کُرد) آن را به معنی سکایی (دارندگان توتم بزکوهی) گرفت. در عهد باستان نیز سکائیان پارسی دربیک/ دروپیک/ دری که سکائیان برگ هئومه نیزخوانده میشدند در این نواحی می زیسته اند. شاید اطلاق عنوان تاژی (تازی در زبان کُردی) به سگ شکاری به سبب شکار بزکوهی توسط آنها بوده است.

در این رابطه گفتنی است از قرار معلوم طایفه سگوند جنوب غرب ایران- که بنا به آزمایشهای دکتر امین کیخا بومی و از بنی کلب هستند- بازمانده همان ماسپیان (بزرگ دارندگان سگان) از اتحادیه قبایل پارس بوده اند که به قول برخی ایرانشناسان تبار عیلامی داشته اند. به نظر می رسد نام طایفه بنی کعب خوزستان در همین رابطه در اصل بنی کلب (سگپرست) بوده است و ترجمه نام همین قبیله خوزستانی سبب تعمیم و اطلاق نام ایرانی تازی به اعراب گردیده است.