معنی نام سمرقند

نظر به کلمۀ سنسکریتی مارَ (مانع) و واژۀ کند (از مصدر کندن) می توان نام شهر سمرقند را به معنی دارای سه خندق دفاعی گرفت. مطابق نزهة القلوب، سمرقند حصن حصین و خندق عظیم داشته است:

سمرقند. [س َ م َ ق َ] (اِخ ) پهلوی «سمرکند» ، یونانی «مرکنده » ریشه ٔ جزء اول سمر تا کنون معلوم نشده، جزو دوم «کند» از پارسی باستانی «کنتا»، سغدی «کنپ» ((شهر) مشتق از «کن» کندن رجوع شود به مارکوارت شهرستانهای ایرانشهر ص۲۶. (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین).

मार m. mAra hindrance