پنجشنبه، اسفند ۱۲، ۱۴۰۰

ریشۀ هندوایرانی واژۀ تاریخ

واژۀ تاریخ را که در شاهنامه آمده و در قرآن نیامده است، در اوستایی و سنسکریت می توان به صورت تار-ایخ به معنی ثبت گذر [زمان] گرفت.
तारयति{तॄ} verb caus. tArayati[tRR] save
ईखति{ईख्} verb ikhati[ikh] go

۴ نظر:

ناشناس گفت...

سلام
"تاریخ" همریشه talk و به معنی گفتار و خبر است. با مراجعه به فرهنگ واژگان می‌بینید که talk به معنی گویش، گزارش (report) و خبر (news) است.

واژه "گویش" همان واژه "گزارش" (گفتن و شرح دادن) است.
Report یا ریپپورت یا راپورت تلفظ دیگری از همان "گفت" است:
گفت؛ [گپت؛ خپت؛ خاپت؛ خاپرت؛] راپرت

News تلفظ دیگری از گویش [گیوز] است. اینجا گ به ن تبدیل شده. چند جا برایتان مثال زده ام که گ چطور به ن تبدیل می‌شود.

واژه "خبر" از واژه گپ (گفت) آمده:
گپ؛ [گپه؛ گپر؛ خپر؛] خبر

به معانی مختلف خبر در فرهنگ لغات نگاه کنید. می‌بینید که به معنی نقل و روایت ماجراهای گذشته است. یعنی همان تاریخ.


چند بار چیزهایی نوشته‌ام و به جز "سپاسگزارم" پاسخی از شما نشنیده‌ام. من هم سپاسگزارم از شما. به معنی واقعی. اما فکر می‌کردم با این اختلاف نظرات باید بحثی علمی در بگیرد.

یا بیاندیشید و تقطیع بی دلیل کلمات را متوقف کنید. یا پاسخی به من بدهید.

اگر پاسخی نگیرم فرض می‌گیرم شما از قبل راه خود را برگزیده‌اند و اعتقادی به اصلاح رویه یا دست کم بحث ندارید. اگر پاسخی نگیرم از این پس یا کم نظر خواهد داد یا دیگر اصلا نظری نخواهم داد. ممنونم.

امینی

Mofrad گفت...

در رابطه با تال یا تالک زبانهای ژرمن باید بتوان معادل هندوایرانی مشابه و مرتبط آن را هم ارایه نمود. در این صورت نظر مستدل و مستند میگردد.

ناشناس گفت...

متشکرم. هدف یافتن ریشه و معنای کلمه است. زبان های مختلف ابزار ما هستند و نیازی نیست خود را به یک شاخه زبانی محدود کنیم.
دسته بندی زبان ها بیشتر یک قرارداد است تا واقعیت، کما این که خود شما در جاهای مختلف کوشیده‌اید نشان بدهید که مثلا فلان کلمه معرب فلان کلمه سانسکریت یا اوستایی است.
آنچه در بالا نوشتم نشان می‌دهد تاریخ در چند زبان معنی گفتار می‌دهد. و نتیجه گرفتم talk که مشابهت انکارناپذیری با تاریخ دارد و تاریخ هم همان talk است. کمک گرفتن از همه زبان ها نسبت به معنا کردن دلبخواه اجزای کلمات راه معقول تری نیست؟

از هم جدا دانستن سامی و هندواروپایی و... قرارداد ذهن ما است، گرچه برای دسته‌بندی خوب است. وقتی ژرف ببینیم اینها در هم تنیده اند.

ناشناس گفت...

اما کمی درباره تاک و talk:
Talk با گپ (گفت) همریشه است. شاید تعجب آور باشد که چطور "گ" به "ت" تبدیل شده و "پ" به "ک" (یا بالعکس). اما مدرکی وجود دارد:

وقتی می‌بینیم که معادل "تاک" (به معنی انگور) grape است، آن وقت مطمئن می‌شویم که تغییر اصوات به صورت بالا امکانپذیر است و در اینجا هم صورت گرفته‌:
تاک - grape (گیپ)
talk - گپ

روند ذهنی تغییر اصوات مورد بحث ما چیزی چنین است:
تاک؛ [تاخ؛ تاو؛ تیو؛ گیو؛ گریو؛] گریپ
تالک؛ [تاک؛ تاو؛ تو؛ گو؛] گپ

پس امکان تغییر اصوات از "گپ" به "تاخ" (تاریخ) وجود دارد. این هم دلیل دیگری که ریشه تاریخ و talk یکی است.

امینی