جمعه، شهریور ۱۴، ۱۴۰۴

اتیمولوژی بِرکه و بیل (چشمهٔ بزرگ)

گفته شده است: "واژهٔ فارسی «برکه» در معنی تالاب ریشه‌ای ایرانی دارد و به معنی "مخزن یا تالاب" است. ریشهٔ این کلمه به هندواروپایی باستان نمی‌رسد، بلکه متعلق به زبان‌های فارسی و ایرانی باستان است."
این کلمه در ترکیب بِر-کا (وَر-کا، بیل کا) به معنی محل دریاچه و حوض و چشمهٔ بزرگ است. نامهای اردبیل (شهر دارای چشمهٔ مقدس) و شورابیل (حوض و دریاچهٔ شور) گواه آن هستند. از این ریشهٔ برکه است واژهٔ فارسی برغ (ورغ، بند آب):
برغ. [ب َ / ب َ رَ / ب َ رِ] (اِ) بند آب. (برهان). سدّ. (شرفنامه ٔ منیری). برغ آب. بندی باشد که از چوب و خاشاک و خاک و گل در پیش آب بندند. بزغ. (برهان) (از ناظم الاطباء) (انجمن آرا) (آنندراج) (شرفنامه). ورغ.
نام چشمهٔ قرآنی بهشتی سلسبیل هم می تواند در این رابطه بوده باشد:
सरस adj. sarasa (salasa) fresh, beautiful, juicy, powerful.
बिल n. bila opening, fountain.

هیچ نظری موجود نیست: