سه‌شنبه، شهریور ۱۸، ۱۴۰۴

آيا واژهٔ عربی جِنّ ریشهٔ هندوایرانی در جئینی اوستایی (جِنّ) دارد؟

گفته میشود واژهٔ جنّ در عربی مشتق از ریشهٔ «ج ن ن» به معنای پوشش و استتار است و برخی معتقدند معنای اصلی پوشش و استتار در بیشتر مشتقات این ریشه وجود دارد مانند جَنین که در رحم مادر پنهان است. بنابر نظر برخی محققان، جنّ در اعتقادات ایرانی برگرفته از فرهنگ اسلامی و عربی است و عده‌ای دیگر احتمال می‌دهند باورهای خرافی مربوط به جنّ در میان ایرانیان، بازتاب موجوداتی در اعتقاد ایرانیانِ قبل از اسلام است که بعداً به جنّ تغییر نام داده‌اند و با اعتقادات عرب‌ها درباره جنّ، که پس از اسلام به ایران وارد گردیده، آمیخته شده‌اند.
از سوی دیگر واژهٔ جِنّ به صورت وینیه (گینیه) در سنسکریت مطابق معنی عربی آن به معنی پوشیده و مخفی و سرّی و به صورت جَئینی در اوستا و سنسکریت به معنی ایرانی آن جِنّ است. جیم (پنهان) در تداول عامیانه با آن مرتبط به نظر می رسد:
विनय adj. vinaya (ginaya) secret
گفته میشود، جن ها قدرت خود بر انسانها را معمولاً با تسخیر آنان نشان می دهند: بسیاری از مردان و زنان با نیرنگ جنها تسخیر و حتی جادو میشوند و عقل و گاهی جان خود را از دست می دهند. تصور میشد که صرع و جنون در انسانها برآمده از طلسم است. مردان و زنانی که محبوب جنها میشدند عقل و قضاوت خود را از دست می دادند و عاشقان بیگانه کاملاً آنها را تسخیر می کردند. این باور با معنی هندوایرانی دیگر جِن به معنی تسخیر همخوانی دارد:
जयिन् adj. jayin conquering

هیچ نظری موجود نیست: