یکشنبه، آذر ۱۶، ۱۳۹۳

مطابقت سکائیان برگ هئومه و سکائیان تیزخود با دربیکان و پارتها

در کتیبه های داریوش در شمار رعایای هخامنشیان از دو قبیلۀ بزرگ سکایی به نامهای سکائیان برگ هئومه و سکائیان تیزخود نام برده شده است که به ترتیب به سکائیان دربیکی (پارسیان چادرنشین دروپیکی، دری) و پارتها (پَرنی ها) مطابق به نظر میرسند:
نام سکائیان دربیکی - که از سمت جنوب از مرز تا گرگان پخش بوده اند - به صورت دَربها در سانسکریت به معنی نوعی گیاه مقدس است و این معنی در نام پارسی آنان یعنی دروپیکی (پایندگان گیاه مقدس [هئومه]) نیز مشهود است.
در مورد مطابقت پارتیان (پَرنی ها) - که به قول استرابون و ژوستن اصلیت سکایی داشته اند- با سکائیان تیزخود کتیبه های داریوش گفتنی است که واژۀ پارت و پرنی را می توان از ریشه واژه های اوستایی پَرَ (فرا)، پَرُ (بالاتر)، پئوروَ (جایگاه پیشین) و پئوروَتا (جای بلند، ستیغ) و کلمات سانسکریتی پورَس (پیش، جلو) و پورتَس (در ابتدا، نوک) گرفت و آن را به همان معنی دارندگان کلاهخودهای بلند و نوک تیز این سکایی تباران به حساب آورد. حسن پیرنیا در جلد سوم ایران باستان ، صفحه 2657 می آورد: "چنانکه از مسکوکات اشکانیان دیده میشود تاج پادشاهان اشکانی ابتدا کلاه مخروطی شکل کوتاه سکایی بوده است".این در صورتی درست است که نام سرزمین باستانی پَرتَوَ (کناری) ارتباط مستقیمی با نام قوم پارت نداشته نباشد چه به قول دوستمان مهدی فاطمی در آن صورت نام سکائیان تیزخود و پَرتَو َ همزمان جداگانه در کتیبه های داریوش ذکر شده اند.

هیچ نظری موجود نیست: