ماهروذ (گذر ماه) نام ایرانی تاریخ

در قرآن و احادیث واژهٔ تاریخ به کار نرفته است که این جای بحث منشأ غیر عربی پدید آورده است. ولی در زبانهای سامی واژهٔ ارخ (یرخ) به معنی ماه وجود دارد که واژهٔ تاریخ را با آن مرتبط دانسته اند و تقویم عربی با شمارش قمری بوده است.

اصطلاح ایرانی قدیمی برای تاریخ ایّام، ماهروز (ماهروذ، گذر ماه) بوده است که هرمزان به عمر گفته بوده است.

मास m. mAsa (mAha) month

रूढ adj. rUDha current

معنی هندوایرانی ثبت گذر [زمان] نیز برای علم تاریخ آلترناتیو بومی قابل توجهی است:

त्रायते{त्रै} verb 1 trAyate[trai] protect

ईखति{ईख्} verb ikhati[ikh] go, move

تقویم قمری بابلی

تقویم قمری بابلی یک سیستم خورشیدی-قمری (Lunisolar) بود که ماه‌هایش بر اساس چرخش ماه (۲۹ یا ۳۰ روز) بود، اما برای همگام‌سازی با سال خورشیدی، هر چند سال یک بار یک ماه کبیسه سیزدهم (Additonal Month) اضافه می‌کردند تا فصل‌ها جابجا نشوند. منجمان بابلی با رصد ستارگان، این سیستم را توسعه دادند و از آن در بین‌النهرین استفاده می‌کردند که بعدها بر تقویم‌های ایران، چین، یهود و سوریه تأثیر گذاشت، و نام ماه‌ها با رویدادهای کشاورزی مرتبط بود.