شنبه، بهمن ۲۴، ۱۳۸۸

توضیح کوتاهی در باب سپیتمه و پسرش زرتشت سپیتمان (سپیتاک؛ گائوماته)

به مناسبت گفتاری در پژوهشهای ایرانشناختی در باب آبرادات (مخلوق سرنگون شده) و همسرش پان ته آ (نقاب پوش) پادشاه و شهبانوی شوش (در حقیقت شوشا) و مخالفین شان کورش و سردارش آراسپ به میان آمده است. نیاز به توضیحاتی در این نکته گرهی تاریخ اساطیری و تاریخ مدون ایران باستان دیدم. پیشنهاد می نمایم که دیگران نیز این مسئله مهم را مورد بحث قرار دهند: نگارنده با معنی لفظی نامهای ایشان دریافته است که اینان از سویی همان هجیر (زیبا) و همرزمش گرد آفرید و از سوی دیگر سپیتمه جمشید زیبا و همسرش آمی تیدا (دختر معروف آستیاگ) بوده اند. در روایات شاهنامه آراسپ از سویی معادل با سهراب و از سوی دیگر به جای مترادفش ارجاسپ مغ کش است. در واقع سپیتمه جمشید پادشاه ولایات جنوب قفقاز (آذربایجان، اران، ارمنستان) بود و مقرش شهر شوشی قراباغ (ورجمکرد) بوده است و رعایای جمشید در شاهنامه یعنی کاتوزیان (کادوسیان)، نیساریان (اناریان، سکائیان بی ریش ترک تبار)؛ نسودی (کشاورزان؛ قراباغیها) و اهنوخوشی (صنعت گران، گرگرها) جماعت تشکیل دهنده اران (بخش مرکزی حکومت سپیتمه جمشید) بوده اند که در شاهنامه طبقات اجتماعی کل ایران تصور شده اند. عنوان جمشید در باب سپیتمه (داماد و ولیعهد آستیاگ) به معنی مغ درخشان است که به دست ارجاسپ/آراسپ/سهراب به قتل رسیده است که ایرانشناسان اشعار فردوسی را در کشتار مغان توسط ارجاسپ در بلخ (به معنی سرزمین پرسود؛ در اینجا منظور شوشای قره باغ) را به کشته شدن زرتشت تفسیر کرده اند. در صورتی بنا بگفته کتسیاس کورش (فریدون) بعد از قتل سپیتمه و از میان برداشتن آستیاگ (آزی دهاک مادی) با آمی تیدا (دختر آستیاگ و همسر سپیتمه) ازدواج نمود و پسرانش مگابرن ویشتاسپ و زریادر سپیتاک را -که پیشتر حکومت ماد سفلی و جنوب قفقاز را داشته اند- به ترتیب به حکومت گرگان و دربیکان سمت بلخ منسوب نمود. هرتسفلد به درستی همین سپیتاک پسر سپیتمه را همان زرتشت سپیتمان می داند؛ ولی متوجه نشده است گائوماته بردیه مغ داماد کورش هم که در آن عهد زمانی در اران و ارمنستان و زمانی در بلخ حکومت کرده خود همین سپیتاک پسر سپیتمه است که به نیابت از سوی برادر خوانده اش وه یزداته بردیه پسر کوچک و سنگین وزن کورش ولایات شرق امپراطوری (یعنی افغانستان و پاکستان و شمال غربی هند) اداره میکرده است. خودتان میتوانید حدس بزنید که این شاهزاده اصلاح طلب و انسان دوست باید همان گوتمه بودای شرق فلات ایران باشد. نامهای گوتمه بودا (حافظ دانای سرودهای دینی) و گائوماته (دانای سرودهای دینی) باید متعلق به فرد واحدی درشت اندام (=لوکمان به زبان افغانی) باشند.

هیچ نظری موجود نیست: