یکشنبه، بهمن ۱۵، ۱۳۹۱

ریشه نامهای مشابه جغرافیایی کهن پریکانا، بارکانا و باریکانو

پریکانا را که نامی بر ناحیه ای در سمت بلوچستان- کرمان و همچنین نام ناحیه ای در سمت جنوب قفقاز بوده است، می توان ترکیبی از کلمه پئیری اوستایی به معنی کناری، پیرامونی، دور و پسوند مکانی کان گرفت. یعنی در مجموع آن به معنی ناحیه کناری و پیرامونی بوده است. بعید است این نام ارتباطی با نام قصبه پاریز کرمان به معنی کنار چشمه یا پُر بُز داشته باشد. چه منابع یونانی و رومی از پریکانیای جنوب قفقاز به صورت گاسپریتیا و ساسپیریا (کاسپیریا) نیز نام می برند که در زبانهای ایرانی ترکیبی از گاس (کاس، ساس) به معنی جا و پئیریتیا (در کنار باشنده) و پئیریا (به معنی کناری و پیرامونی و دور) هستند. از سوی دیگر هیئت یونانی و سامی ناحیه ای در این سمت که همانا ایبریا (شرق گرجستان) باشد در زبانهای سامی و یونانی به ترتیب از ریشه اِبِر (آن سویِ و بیرونِ) و هیپر (دور و کناری) است. یعنی نام ایبریا مترادف سامی یا یونانی نام پریکانیای قفقاز به معنی سرزمین کناری و دوردست بوده است.
ورکانا نام ناحیه گرگان در عهد اشکانیان و ساسانیان را می توان به معانی معنی باغ، محل حصار گرفت. صورت بارکانا متعلق گرگان را می توان به معنی محل محصول گرفت و همین طور صورت هیرکانی آن را می توان به معنی محل ثروت و محصول گرفت. سرانجام نام وهرکانا را می توان به معنی محل بهره و یا محل گرگ گرفت. یعنی در مجموع نامهای این ناحیه در اصل به معنی سرزمین پر بهره بوده که از نظر ظاهری با نام محل گرگ مشتبه شده است.
سرانجام نام باریکانوی کتیبه های آشوری را که نامی بر نواحی ماد اصلی در سمت شرق بوده است و در جای دیگر در کتیبه های آشوری به صورت پارتوکا (کنار چشمه) آورده شده است، می توان به معنی محل پهلو و بر چشمه گرفت و این همان است که اکنون کاشان گوئیم مرکب از کا= چشمه و شان (شن)=جا، صورت کهن این شهر در کتیبه های آشوری کار- کا-شی آمده است که به معنی کلنی محل چشمه است.

هیچ نظری موجود نیست: