نظریه ای در باب ریشۀ ایرانی نام باستانی بلوچستان و هرمزگان یعنی مَک

دوستم محمد مهدی جوکار از ریشه کلمه مُخ (خرما) و احتمال ارتباط آن با مُگ و مُغ سؤال کردند. در جواب به چنین نتایجی رسیدم: کلمه مَخَ (مَکهه) در سانسکریت به معانی بشاش، شاد، با نشاط، قوی، فعال است. بنابراین در ایرانی بودن واژۀ مُخ به معنی خرما کمتر باید تردید کرد. این واژه در معنی شادی و نشاط و همچنین به معنی خرما همچنین ریشه نام باستانی بلوچستان یعنی مَکَ و مَکران (مکوران، سرزمین خرما و شادی) به نظر می رسد. خود واژۀ خرما ترکیبی از خور (خوردنی) و ما (مه، مَک، مَخ) به نظر می رسد. از اینجا این تصور پیش می آید که نام بندر پرنخل هرموز هم در واقع هورموج (خورموج= محل منسوب به خرما) بوده است چه آن منطقه را مُغستان (مُخستان) نیز می نامیده اند.

نام بعدی بندر باستانی هرموز یعنی میناب (دارنده آب مینوی) از نام رودخانه آن گرفته شده است چه در خبر نئارخوس (دریا سالار اسکندر) نام آن به شکل آنامیس (اَن-آمیز) یعنی ناآمیزش یافته و ناآمیخته و صاف ذکر شده است.

احتمال ترکیب واژه خرما از واژه های اوستایی هو (دارا بودن) و رَمَ (لذت و خوشی) وجود دارد:

रम adj. rama delighting, रम adj. rama rejoicing