ریشۀ فارسی کلمات تکیه گاه و تُشک

سمراد عباسی

بنگر شما تکیه و تکیه کردن عربیست ؟ من هر چه در فرهنگ عرب گشتم چیزی ندیدم.

Javad Mofrad

جای تحقیق دارد از قرار معلوم از فارسی به عربی رفته است. در بخشی از لغت نامه دهخدا هم چنین نظری آمده است: تکیه|| (اِ) بمعنی متکا نیزآمده و بمعنی چیزی که بر آن پشت گذارند... و در بهار عجم نوشته که تکیه بالش و چیزی که بر آن تکیه زنند. و این فارسی است و مأخوذ است از تکاه بر وزن کلاه ۞ که در عربی بدین معنی آمده. (غیاث اللغات) (آنندراج). در هند تکیه بالش را گویند و در فارسی بالش و نازبالش و بالین و نازبالین وپشتی. (آنندراج). چیزی که بر آن پشت گذارند و پشتی و لشن و صندلی و کرسی دسته دار... و ساده و بالش. (ناظم الاطباء):

مرد نه محتاج به یاری کس است همت او تکیه ٔ پشتش بس است .

سمراد عباسی

گویا که در اسپانیایی به متکا و بالش میگن الموادا

Javad Mofrad

از قرار معلوم تکیه گاه در اصل توشکه/ توشکا از ریشه اوستایی توش به معنی آرمیدن بودن است، لابد کلمه فارسی توشک/تُشک نیز از همین ریشه است.

Javad Mofrad

ک گاه بدل به «ش » گردد:

کولا = شولا.

کالی پوش (گالی پوش ) = شالی پوش .

ک در تعریب نیز گاه بدل به «ش » شود:

پَرَک = افراشه. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).

ش گاهی بدل به «ک » شود:

شالی = کالی (گالی ) (رجوع کنید به حرف ک).

شولا = کولا (بارانی):

در بیابان بدید قومی کُرد

کرده از موی ، هر یکی کولا.