سه‌شنبه، بهمن ۰۷، ۱۳۹۳

ریشۀ محتمل چند واژۀ آسی

Masoud Mazeruni
15 واژه به زبان آسی (اوستیایی) به لهجه های ایرُنی و دیگوری. لطفا واژه هایی که با ستاره * مشخص شده اند را ریشه یابی کنید.
‬Javad Mofrad & Mehdi Fatemi‫ مادر= ایرُنی: мад ماد. دیگوری: мадæ مادَ.
پدر= ایرُنی: фыд فید. دیگوری: фидæ فیدَ.
برادر= هر سه ایرُنی: æнсувæр انسووَر.* æфсымæр افسیمَر*. æрвадæ اورادَ* Əvradə
خواهر= هر دو ایرُنی: хуæрæ خوئَرَ. хо خُ.
بچه= ایرُنی: саби سابی.* دیگوری: сабий سابیی.*
خدا= هر دو ایرُنی: хуыцау خوئیتسائو.* хуцау خوتسائو.*
خورشید= ایرُنی: xyp خور.| ماه= Мӕй مَی.
آسمان= ایرُنی و دیگوری: арв آرو Arv.*
ابر= هر دو ایرُنی: æврагъ اوراگ. мигъ Əvrag.*میگ.
باران= ایرُنی: уарын اوآرین Uarin*. برف= ایرُنی: мит میت.*
ستاره= ایرُنی: стъалы ستالی Stali.
روز= ایرُنی= бон بُن*. شب= ایرُنی: æхсæв اخسَو Əxsəv*.‬
ریشۀ کلمات ستاره دار به نظر من از این قرار است:
برادر= هر سه ایرُنی: æнсувæр انسووَر.* æфсымæр افسیمَر*. æрвадæ اورادَ* Əvradə
انسوور (انَ-سو-ور)= پرسود، افسیمر(افسی-مَر)= والامقام، اوراد (اِ-برادَ)=برادر
بچه= ایرُنی: саби سابی.* دیگوری: сабий سابیی.*
از ریشۀ سوَ/سپَ (سود و خوشبختی) به معنی سود دهنده و خوشبخت کننده، به نظر میرسد صباء عربی معرب همین کلمه باشد. واژه های صباء و صباوت در قاموس قرآن ذکر نشده اند.
خدا= هر دو ایرُنی: хуыцау خوئیتسائو.* хуцау خوتسائو.*
از همان ریشه خوتوذا (خود آفریده) است.
آسمان= ایرُنی و دیگوری: арв آرو Arv.*
از ریشه آره سانسکریت به معنی بیرونی و دور.
ابر= هر دو ایرُنی: æврагъ اوراگ Əvrag.* میگ. Мигъ.
اَوراگ علی القاعده صورتی اَبر-گ (اَبر) است.
باران= ایرُنی: уарын اوآرین Uarin*. برف= ایرُنی: мит میت.*
اوآرین (علی القاعده بارین) صورتی از باران است. میت به معنی برف را میشود مطابق با کلمه اوستایی میث به آسیب رساننده گرفت.
روز= ایرُنی= бон بُن*. شب= ایرُنی: æхсæв اخسَو Əxsəv*.‬
اَخسَو علی القاعده صورتی از اخشپ (خشپ اوستایی) به معنی شب و تاریک و پوشیده است. آخشام آذری (آغاز شب) از این ریشه می نماید. و بُن را میشود صورتی از وَن/بانو اوستایی به معنی درخشان و تابنده گرفت.

هیچ نظری موجود نیست: