ریشۀ محتمل چند واژۀ آسی

Masoud Mazeruni

15 واژه به زبان آسی (اوستیایی) به لهجه های ایرُنی و دیگوری. لطفا واژه هایی که با ستاره * مشخص شده اند را ریشه یابی کنید.

‬Javad Mofrad & Mehdi Fatemi‫ مادر= ایرُنی: мад ماد. دیگوری: мадæ مادَ.

پدر= ایرُنی: фыд فید. دیگوری: фидæ فیدَ.

برادر= هر سه ایرُنی: æнсувæр انسووَر.* æфсымæр افسیمَر*. æрвадæ اورادَ* Əvradə

خواهر= هر دو ایرُنی: хуæрæ خوئَرَ. хо خُ.

بچه= ایرُنی: саби سابی.* دیگوری: сабий سابیی.*

خدا= هر دو ایرُنی: хуыцау خوئیتسائو.* хуцау خوتسائو.*

خورشید= ایرُنی: xyp خور.| ماه= Мӕй مَی.

آسمان= ایرُنی و دیگوری: арв آرو Arv.*

ابر= هر دو ایرُنی: æврагъ اوراگ. мигъ Əvrag.*میگ.

باران= ایرُنی: уарын اوآرین Uarin*. برف= ایرُنی: мит میت.*

ستاره= ایرُنی: стъалы ستالی Stali.

روز= ایرُنی= бон بُن*. شب= ایرُنی: æхсæв اخسَو Əxsəv*.‬

ریشۀ کلمات ستاره دار به نظر من از این قرار است:

برادر= هر سه ایرُنی: æнсувæр انسووَر.* æфсымæр افسیمَر*. æрвадæ اورادَ* Əvradə

انسوور (انَ-سو-ور)= پرسود، افسیمر(افسی-مَر)= والامقام، اوراد (اِ-برادَ)=برادر

بچه= ایرُنی: саби سابی.* دیگوری: сабий سابیی.*

از ریشۀ سوَ/سپَ (سود و خوشبختی) به معنی سود دهنده و خوشبخت کننده، به نظر میرسد صباء عربی معرب همین کلمه باشد. واژه های صباء و صباوت در قاموس قرآن ذکر نشده اند.

خدا= هر دو ایرُنی: хуыцау خوئیتسائو.* хуцау خوتسائو.*

از همان ریشه خوتوذا (خود آفریده) است.

آسمان= ایرُنی و دیگوری: арв آرو Arv.*

از ریشه آره سانسکریت به معنی بیرونی و دور.

ابر= هر دو ایرُنی: æврагъ اوراگ Əvrag.* میگ. Мигъ.

اَوراگ علی القاعده صورتی اَبر-گ (اَبر) است.

باران= ایرُنی: уарын اوآرین Uarin*. برف= ایرُنی: мит میت.*

اوآرین (علی القاعده بارین) صورتی از باران است. میت به معنی برف را میشود مطابق با کلمه اوستایی میث به آسیب رساننده گرفت.

روز= ایرُنی= бон بُن*. شب= ایرُنی: æхсæв اخسَو Əxsəv*.‬

اَخسَو علی القاعده صورتی از اخشپ (خشپ اوستایی) به معنی شب و تاریک و پوشیده است. آخشام آذری (آغاز شب) از این ریشه می نماید. و بُن را میشود صورتی از وَن/بانو اوستایی به معنی درخشان و تابنده گرفت.