معنی نامهای هَوَخشتره و ایشتوویگو

اگر این نام را ترکیبی از هَوَ (دارایی و خوشی) و خشثره (شهریاری و مملکت) بگیریم، یعنی در مجموع به معنی صاحب کشور بگیریم راه منطقی رفته ایم. هیئت یونانی کیاکسار/کواکسار نام وی را میشود مرکب از کوا (کی، فرمانروا) و خسار/خسر گرفت که می توان تصور کرد این جزء دوم در اصل همان خشثره/خشثرو (مملکت، شهریار) بوده است که حرف "ش"ِ آن در "ث" ادغام شده و تبدیل به "س" گردیده است. به تصور من ریشۀ کلمه خسرو (شهریار، فرمانروا) را هم که به سهو به کلمه مرکب اوستایی هئوسَروه (نیکنام، در اساس دارای ثروت خوب) ربط میدهند، همین واژۀ ساده خشثره/خشثرو (مملکت، شهریار) بوده است. بر همین اساس است که این جانب از یک سال پیش انقلاب گفته و می گویم که کیاکسار/کیاخسار خبر هرودوت مطابق با همان کیخسرو شاهنامه است نه با هئوسروه اوستا. چیزی که دیگران را متقاعد به مطابقت نام کیخسرو شاهنامه با هئوسروه اوستا می کند، این است که آنها نام و عنوان مشابه یک فرد تاریخی-اساطیری واحد بوده است. جالب است که نامهای هوخشتره و کیاخسار در معنی دارای کشور و شهریار کشور با نام ایشتوویگو (دارا و ثروتمند) مشابه میگردد. شاید یکی از دلایل اینکه گزنفون در کوروشنامه بر عکس کیاکسار را فرزند ایشتوویگو شمرده همین موضوع بوده است. ریشه نام ایشتوویگو (ایشتی ویگو) یعنی ایشتی معادل اژدیایی (دارا و ثروتمند بودن) است. لابد از اینجاست که موسی خورنی مورخ ارمنی عهد ساسانیان نام ایشتوویگو را به صورت اژدهاک آورده است.

از آنجاییکه در قاموس قرآن کلمۀ ثروت وجود ندارد، لذا می توان آن را از ریشۀ اوستایی ثرا/ ثراتَ (خوشبخت کننده، پروراننده) گرفت. از اینجا معلوم میشود عناوین اوستایی هئوسرَونگهه (هوسرو) و ثراتئونه در اساس از همین ریشه به معنی دارای ثروت خوب و خوشبخت کننده و پروراننده بوده و به ترتیب نامهایی بر کیخسرو/هوخشتره و فریدون (فریتون= دوست منش= هخامنشی)/کوروش بوده اند.