نظری به نام هون

نام هون را در مغولی به معنی مردم گرفته اند که مقبولیت نیافته است. نام این مردم در زبانهای هندوایرانی می توانست به معنی منسوبین به خورشید (خوَن، هوَن، هون) و یا منسوبین به اسب (هیون) گرفته شود. جالب است که در روایات قدیمی ترکان که رشیدالدین فضل الله در جامع التواریخ آورده نامهایی قایی (به سانسکریت به صورت کهایی یعنی منسوبین به خورشید یا همان قشقایی دارندگان توتم اسب پیشانی سفید خورشیدی) و بیات (مردم اسب سرور) از فرزندان گونخان (خداوند خورشید) گرفته شده اند. قشقایی ها در معیت بیاتها به فارس رسیده اند. در این رابطه خطاب کاریداش رهبر آکاتزیرها به آتیلا رهبر هونها قابل توجه است که وی را با خورشید مقایسه می کند: "برای یک مرد فانی بسیار مشکل است که به صورت خدا نگاه کند، چون همان که هیچ کس نمی تواند به قرص خورشید خیره شود، کسی هم نمی تواند بدون صدمه دیدن به صورت بزرگترین خدایان نگاه کند." جالب است که ریشه هیئت قدیمی دیگر نام هونها یعنی چونّ در سانسکریت به صورت چهایا به معنی خورشید و انعکاس نور است. در رابطه با ارتباط توتم اسب و ایزد خورشید گفتنی است مطابق سکه ای کوشانی ایزد سالم نگهدارنده اسبان لرواسپ/درواسپ اسب تیز روی را به ایزد خورشید تقدیم می کند. یعنی توتم اسب با ایزد خورشید مرتبط بوده است. خود نام آتیلا (همراه با اسب؟) را مرکب از کلمه اسب (آت) می دانند.