معنی نام صُغاد (چُغاد) در استان فارس

نام اماکنی را که در جنوب غربی ایران به صورت چُغاد یا چَغاد ذکر شده با چغا (تپه) ربط داده اند. جزء د خلاصه شده دِه به نظر می رسد.

ولی محتمل‌تر آن است که چغا در اصل صورتی از جغا (جقه، کنگره) بوده است. در این صورت چغاد به معنی دارای دژ نگهبانی کنگره دار بلند (چکاد) بوده است. شانه های برخی چوخاها هم برجسته و کنگره وار است.

در مورد نام صُغاد (چُغاد) آورده اند:

صغاد در اصل چغاد بوده و مانند کلمات دیگر فارسی که در زمان تسلط عرب(چ) به (ص) تبدیل و صغاد گردیده است.

چغاد در زبان فارسی قدیم به معنی ده تپه(تل) بوده است و چون اولین قلعه ای بوده که بر روی تلی یا تپه ای سنگی برای سکونت و زندگی بنا شده آنرا چغاد نامیده اند. که این قلعۀ قدیمی هنوز باقی و محل سکونت عده ای از مردم امروز صغاد می باشد و به قلعه «سرسنگ» یا «تپه سِلا» (تپه سنگی) معروف است.

واژه های چغا (تپه) و چغاد (به شکل تپه جمع شده) در جنوب غربی ایران می توانند به شکل چیه-گاه و چیه-غاته برگرفته از واژۀ چَیه (تپه) باشند:

चय m. chaya mound of earth

चय m. chaya heap

घटा f. ghaTA collection