بررسی کوتاهی در باب نامهای اساطیری سنگهواک و ارنواک

اکنون که باز بر روی موضوع شامیرام و سمیرامید (سمیرامیس) باز میگردم. برای آنها در زبانهای سامی (عربی، آرامی و غیره) و ایرانی می توان معانی مادر با بصیرت و مادر دانا را در نظر گرفت. با منظور داشتن این معانی نامهای اوستایی سنگهواک (دانا) و ارنواک (نیرومند کردار) به ترتیب اشاره به همان دختران معروف آستیاگ (آخرین پادشاه ماد) یعنی "آموخه" (آموخته و دانا) و "آم-ایتیدا" (نیرومند کردار) میشود که نگارنده قبلاً برای آنها ترتیب بر عکس انتخاب نموده بود. می دانیم آمیتیدا همان مادر سپیتاک زرتشت است. این آمیتیدا با سپیتمه مغ پادشاه ولایات جنوب قفقاز ازدواج نموده بود و مگابرن ویشتاسپ و برادرش سپیتاک زرتشت (زریر، گائوماته بردیه) حاصل این ازدواج بود. بعد از قتل سپیتمه، آمیتیدا به دربار کورش برده شد و سپیتاک زرتشت به مقام دامادی کورش و ازدواج با آتوسا رسید و محل حکومتش از ولایات جنوب قفقاز به بلخ منتقل شد. خواهر آمیتیدا یعنی آموخا در بابل ملکه با قدرتی شد و دژ حصاری بزرگ بابل به روش مادی به نام باغهای معلق بابل به نام وی ساخته شد (در واقع از ترس پادشاه ماد و سرداران پارسی وی). نام این دو خواهر در تورات به صورت عاده (انجمنی، مغ) و ظّله (دلخوشی) بیان شده و دختران لمک (ثروتمند، نیزه ور= آستیاگ) یاد شده اند. شامیرام (مادر با بصیرت و دانا) در واقع لقب آموخا بوده است. مادر سپیتاک زرتشت نه به دانایی بلکه به شجاعت خود معروف بوده است که مطابق روایات مغان در کتب پهلوی وی زرتشت کودک را از کنام گرگان بیرون کشید و گفت بعد از این اگر رغه (مراغه) و نوتر (سرزمین نوذریان=پارس؛ یا نوهاتر بین النهرین) به هم بپیوندد کودک را به دست کسی نخواهم سپرد. در کورشنامهً گزنفون از وی تحت نام پانته آی نقابدار به عنوان ملکه شوشی قره باغ (ورجمکرت) نام برده شده است که در روایات شاهنامه در اسطورهً گرد آفرید از آن نشان می یابیم.