سه‌شنبه، مهر ۰۹، ۱۳۹۲

ریشه پهلوی واژۀ آذری میلچک و واژه فارسی گنجشک

مسلم می نماید مرگوژای سمنانی و ملیوچگ کُردی کلهری و ملوچک کرمانشاهی و میرکیه طالشی به معنی گنجشک در اصل مرغوچگ یعنی پرنده کوچک بوده اند. ملیوچک و میرکیه هم علی القاعده از صورت پهلوی مُروچک (مرغ کوچک) گرفته شده اند. ما در زبان آذری ملیوچک را به صورت میلچک در باره مگس بکار می بریم. در ترکیه به مگس سینک گویند. خود کلمه گنجشک یا همان بندشک لُری را می توان به معنی دارای گنجایش و بنه کوچک گرفت.
Rahim Rahmaninejad چوقوک در گویش خراسانی ، چورک در گویش نائینی ،چوچک در گویش تاتی قزوین را هم اضافه کن.
Javad Mofrad ممنون از اطلاع رسانی تان: ریشه چوقوک و چورک به صورت چوق(لاغر و باریک) و چور (تذرو) وجود دارد و پسوندهای اوک و اک علامت تصغیر هستند.
Mehdi Fatemi البته واژه پهلوی آن که در متن درخت آسوریگ آمده murwijag است که پهلوی اشکانی است و به معنی گنجشک است اما murwizag در متون ساسانی به معنی جوجه بکار رفته است و گنجشک به پارسی میانه winjishk است.
Javad Mofrad وینجشک از ریشه وی-انگهی-چِک (شک) می نماید. در این صورت یعنی پرنده دارای جسم کوچک.

۴ نظر:

ناشناس گفت...

به عنوان یک مشهدی از خواندن این مطالب
مست شدم.
سپاس

ناشناس گفت...

با درود
در مشهد به نوک چوقوک و همه ی پرندگان چینگ گفته می شود.ریشه این واژه را چه میدانید؟
همچنین است : چینگه = سر نبش و دماغه (در جغرافیا )
با سپاس

Mofrad گفت...

چغوک و چینگ می توانند از ریشه چه (کوچک) و اوک علامت حالت اسمی و اینگ (نشانه) بوده باشند. در مجموع یعنی موجود کوچک. ولی چینگه به معنی دماغه و سرنبش باید مرکب از چینه و گاه (جا) باشد.

Mofrad گفت...

در مورد نوک چوقوک باید اشاره به منقار ریز این پرنده باشد.