معانی محتمل گودرز (گوترز)

نظر به اینکه در اوستایی واژه جی (زندگی) به صورت گی هم آمده است لذا نامهای شاهنامه ای و پهلوی بیژن و ویوَن (وی-وَن) و گیو (جَیَ-وی) و گُودرز (گُو-درز) که در شاهنامه به صورت نواده و فرزند و پدر ظاهر شده اند، القاب فرد واحدی به معانی زننده دشمن، پیروز بر دشمن و به بند کشنده دشمن بوده اند و مراد از او همان سپیتمه هوم (داماد و ولیعهد آستیاگ) است که مادیای اسکیتی (افراسیاب) را در کنار دریاچه ارومیه دستگیر کرده و در کنار آتشکده قدیمی آذرگشنسب تحویل کیاخسار (کیخسرو) داد تا انتقام خون پدرش فرائورت (فرود-سیاوش) را از وی بگیرد.

از سوی دیگر کلمه گو-تَرَ در سانسکریت به معنی گفتار برتر یا گلۀ برتر و واژۀ اِزَ (ایزَ) به معنی مالک بودن است. بنابراین در مجموع گوترز (گودرز) به معنی دارنده سخنوری برتر یا گلۀ برتر نیز درک می شده است. مفهوم اولی با لقب شاهنامه ای گودرز یعنی کشواد (شیوا سخن) مُهر تأیید می خورد که لقبی بر سپیتمه هوم دستگیر کننده افراسیاب (مادیای اسکیتی) است. مفهوم دومی هم در اوستا معادل با هوَاَثویه به معنی دارنده رمۀ خورش کردنی خوب یعنی لقب دیگر همان سپیتمه هوم (جمشید اساطیری آذربایجان) است. جزء اَثویه همچنین نام اوستایی خاندان فریدون (کوروش) است که در رابطه با زرتشت، هوُگَوَ (دارنده گله خوب آمده) است. خورش ماران اژدهاک (ضحاک) شدن آثویه/آتبین (دارنده رمه خورش کردنی خوب) پدر فریدون از همین معنی بر خاسته است. یعنی این دو معنی صاحب گفتار برتر و گله برتر نیز در نزد مغان از نام گودرز مستفاد می شده است.

ولی احتمال زیاد دارد نام اشکانی گوترز اشکانی با توجه به کلمه سانسکریتی گوترزَ (گوترَ-اِزَ) به معنی مالک زمین و پادشاه بوده است: गोत्रेश gotreza m. earth-lord ,गोत्रेश gotreza m. king